ProVeg luisterde naar de engagementen van verschillende cateraars van studentenrestaurants in hogescholen en universiteiten in Vlaanderen en Brussel om smakelijke plantaardige maaltijden aan te bieden. In welke studentenrestaurants kunnen studenten en medewerkers kiezen uit een breed, lekker en aantrekkelijk aanbod van vegetarische en vegan gerechten? Wij zochten het uit en geven je een overzicht van de inspanningen van universiteiten en hogescholen om plantaardige en vegetarische opties een plaats te geven op het menu.

Dit artikel volgt op een gelijkaardig onderzoek van vorig academiejaar. De resultaten van academiejaar 2023-24 kan je in dit artikel vinden.

Voortaan kan je overal dagelijks een veggie maaltijd verkrijgen, maar het aanbod blijft in veel resto’s beperkt

Alle bevraagde hogescholen en universiteiten geven inmiddels aan dat er dagelijks een vegetarische maaltijdoptie beschikbaar is, en nergens moet dit nog vooraf worden aangegeven. Dit is een goede basis, maar in veel studentenrestaurants blijft het vegetarische en plantaardige aanbod te beperkt. In sommige studentenrestaurants vinden studenten die voor veggie willen kiezen voornamelijk hun gading bij de soepen en de saladbar, terwijl er in alle segmenten behoefte is aan volwaardige vegetarische en plantaardige maaltijdopties.

Uitblinkers

Universiteit Antwerpen

Al in 2012 zette komida, de studentenrestaurants van Universiteit Antwerpen, in op het vernieuwen van hun aanbod vegetarische gerechten in samenwerking met Rikolto. Later werd er ook steeds meer aandacht gegeven aan plantaardige gerechten en werden ze trotse ambassadeur van de Try Vegan-campagne. Door de jaren heen leerden ze meer over het gebruik, de toepassing en aanbod van het menu. Momenteel is 50-58% van het aanbod vegetarisch of plantaardig. Rundvlees werd in 2022 volledig uit het menu geschrapt.

Universiteit Antwerpen deden zo al heel wat inspanningen rond plantaardige voeding en voelen dat deze aanpak werkt. Om het aanbod in de studentenrestaurants dit academiejaar verder te verduurzamen zetten ze daarom in op herbruikbare verpakkingen.

Hier lees je meer over komida, de studentenrestaurants van Universiteit Antwerpen.

Hogeschool PXL

Hogeschool PXL in Hasselt beheert haar eigen catering en beschikte al over een aantal succesvolle veggie en plantaardige menu-opties in het aanbod. Ze zette dit aanbod dit academiejaar dan ook verder en voeren geen nieuwe acties of ambities in. Recent ontving het studentenrestaurant van Hogeschool PXL wel een Gault&Millau-award voor het smaakvolste cateringgerecht van het jaar: een volledig plantaardige schotel met gestoofde venkel met een crème van witte bonen, tomaat, noten en limoen.

Studenten kunnen steeds kiezen uit lekkere en gezonde gerechten, van culinaire, gezonde maaltijden tot het vertrouwde comfortfood. Voor elk traditioneel gerecht bieden ze ook een veggie versie aan, een aanpak die zeer populair blijkt te zijn.

Vrije Universiteit Brussel (VUB)

De VUB heeft al langer ingezet op duurzame catering, wat wordt onderstreept door het tweemaal ontvangen van het Good Food Label van Leefmilieu Brussel. De VUB wil daarom nog beter communiceren over hun duurzame aanpak. Samen met het VUB Green Team organiseert ProVeg ook allerlei events op de campus, zoals veggie BBQs of een talk met onze oprichter Tobias Leenaert over de plantaardige transitie.

Sinds dit academiejaar staat er dagelijks een vegetarische spaghetti bolognaise op het menu. In de cafetaria vind je heel wat plantaardig broodbeleg, zoals currysalade, preparé, pikante hummus, tonino en/of auberginespread. Ook werd het aanbod van vegan gebak verder uitgebreid.

Meer over het aanbod van de studentenrestaurants van de VUB vind je hier. Op de campus wordt ook onze SMART Food Guide gepromoot, die studenten op weg helpt met gemakkelijke en betaalbare gerechten om zelf te koken.

Arteveldehogeschool

Arteveldehogeschool zet het huidige aanbod in de studentenrestaurants grotendeels voort en voert geen nieuwe acties of ambities in. Wel ronden ze dit academiejaar een onderzoek af rond transparante nudges en de eiwitshift. Arteveldehogeschool ondertekende in 2021 de Green Deal ‘Eiwitshift op Ons Bord’ en wil actief bijdragen aan het bevorderen van bewustzijn over de vele voordelen van plantaardige voeding. Dit engagement wordt nageleefd via onderzoeksprojecten en onderwijs, maar Arteveldehogeschool wil ook via de interne bedrijfsvoering het goede voorbeeld geven.

De hogeschool streeft ernaar om in de komende vier jaar de catering voor medewerkers volledig om te zetten naar 100% plantaardige voeding. Daarnaast zijn er plantaardige dagsoepen verkrijgbaar van Soeperman Jan. In maart neemt Arteveldehogeschool deel aan de Veggie Challenge.

Door verbouwingswerken is het studentenrestaurant tijdelijk gesloten maar de studenten en medewerkers worden via de Green Guide naar duurzame restaurants en food providers geleid. Eenmaal de Kantiene opnieuw open gaat, blijft het streefdoel 60% plantaardige eiwitten versus 40% dierlijke eiwitten tegen 2030.

De menu’s van Arteveldehogeschool kan je hier met een log-in raadplegen.

Voorlopers

Erasmushogeschool Brussel

Op Erasmus Hogeschool Brussel wordt de catering verzorgd door Sodexo, waarbij bewust wordt ingezet op smaakvolle vegetarische gerechten. In het academiejaar 2024-25 streven studentenrestaurants op campus Kaai en campus KCB ernaar het Good Food Label van Leefmilieu Brussel te behalen.

In oktober zet het restaurant de producten van de Vegetarische Slager in de kijker en organiseert het team een gratis proefsessie voor de studenten. Hier is ook een winactie aan gekoppeld.

Meer over het aanbod in de studentenrestaurants van Erasmushogeschool Brussel vind je hier.

Odisee/KULeuven

Op de campussen van Gent, Aalst en Brussel wordt de catering beheerd door Sodexo. Dagelijks kan je kiezen voor een veggie hoofdgerecht en op Donderdag Veggiedag zijn dat er twee. Ook kan je kiezen voor een vegetarisch broodje.

Op campus Sint-Niklaas kan je terecht in studentenrestaurant Himmorant, waar je kan kiezen voor verse soepen, salades of een veggie warme maaltijd. In Brussel werkt de campus samen met Groot Eiland, een organisatie die catering combineert met duurzame stadslandbouw en korte keten-initatieven. Hier krijgen vegetarische maaltijden prioriteit en voor elk gerecht is een veggie versie beschikbaar.

Meer over het aanbod in de studentenrestaurants van Odisee/KULeuven vind je hier.

HoGent

De catering van Hogeschool Gent is deels in eigen beheer en deels voorzien door Compass. Dit academiejaar zet Hogeschool Gent de foodconcepten en ambities van vorig jaar verder. Op campus Schoonmeersen blijft de Italian Corner populair, waar veggie opties goed scoren. In Resto B biedt de Picadeli saladbar vleesvervangers zoals falafel, tofu en quornballetjes aan naast vlees, en bij The Crunch kunnen studenten terecht voor diverse vegetarische en vegan broodjes.

HoGent ambieert hetzelfde doel als de Green Deal en wil dus tegen 2030 dat 60% van de verkoop in de resto’s plantaardig is. Een eerste stap is reeds genomen: plantaardige maaltijden zijn nu goedkoper.

Lees meer over de catering en bekijk de menu’s van HoGent op hun website.

UGent

Dit academiejaar start UGent een proefproject in resto Coupure dat twee jaar zal lopen. Hierin volgen ze de richtlijnen van de eiwitshift en werkt de catering dus naar een aanbod dat bestaat uit 60% plantaardige eiwitten versus 40% dierlijke. Zo krijgen groenten een meer prominente plaats in elke maaltijd. In het proefproject wordt volledig vers gekookt en daarom rekenen ze op minder voedselverliezen. Overschotten worden namelijk verwerkt in andere gerechten zoals soepen of belegde broodjes.

Studenten van de UGent lanceerden onlangs een petitie onder studenten en medewerkers om te streven naar een 100% plantaardige catering op de universiteit.

Meer over het aanbod van de studentenrestaurants van UGent vind je hier.

LUCA School of Arts

In de cafetaria van LUCA School of Arts in Gent worden overwegend belegde broodjes verkocht. De helft van het aanbod is veggie en je kan ook veggie quiches, croques en soep krijgen.

Op de campus in Brussel worden er elke dag verse warme maaltijden bereid waarvan minstens één vegetarisch is. Ook daar worden veggie broodjes, salades en andere veggie snacks verkocht.

Over de studentenrestaurants van LUCA School of Arts lees je hier meer.

UHasselt

De studentenrestaurants van UHasselt worden uitgebaat door partner Umami. Vorig academiejaar voerden ze een pilootproject uit waarbij het veggie aanbod in het nieuwe restaurantconcept van Umami groeide naar 40%. Dit gebeurde mede dankzij de betrokkenheid van de Green Office. Ook organiseert de Green Office activiteiten om het plantaardige aanbod te promoten, zoals proeverijen en promotie via sociale media.

Meer over het aanbod van de studentenrestaurants van UHasselt vind je hier.

Vives Brugge

Bij Vives Brugge wordt op donderdag altijd Donderdag Veggiedag georganiseerd en om de twee maanden is er een volledige veggie week. Verder vind je altijd vegetarische opties in de pizzeria, de saladbar en de broodjeszaak. Waardevolle inspanningen, maar er kunnen zeker verdere acties genomen worden om het aanbod aantrekkelijker, breder en toegankelijker te maken voor de studenten.

Meer over het studentenrestaurant van Vives Brugge vind je hier.

Thomas More: Campus Mechelen

In Mechelen gaat Thomas More hogeschool een eerste stap verder. Naast het aanbieden van een dagelijkse vegetarische optie voor elk menu, zijn er plannen om studenten en medewerkers actiever te stimuleren om voor veggie te kiezen. Zo willen ze extra aantrekkelijke vegetarische opties aan het menu toevoegen, proeverijen organiseren met nieuwe gerechten en het aanbod afstemmen op de feedback van studenten.

Ontdek meer over de studentenrestaurants van Thomas More.

Beginners

Thomas More: Campus Antwerpen

Op de Antwerpse campus van Thomas More blijft het aanbod dit academiejaar beperkt. In samenwerking met een externe cateraar wordt dagelijks een vegetarische optie aangeboden, zoals een salade, een warme maaltijd of vegetarische broodjes. Een goede basis, maar het blijft een bescheiden aanbod dat meer variatie en ruimte voor plantaardige opties kan gebruiken.

Howest Brugge

Tot vorig jaar moesten studenten van Howest Brugge vooraf aangeven of ze een veggie of vegan maaltijd wilden. Sinds dit academiejaar is de keuken verhuisd en is er standaard een veggie maaltijd beschikbaar, van broodjes tot dagschotels. Howest Brugge zou echter nog meer stappen kunnen ondernemen om het aanbod breder en aantrekkelijker te maken.

Het weekmenu van Howest vind je hier.

Hogeschool UCLL

Hogeschool UCLL biedt momenteel een beperkt plantaardig aanbod. Op de grote campussen zijn wel vegetarische warme maaltijden, broodjes en Alpro desserts te verkrijgen. Maar naast try outs voor een veggie spaghetti en worstenbroodje zijn er weinig ambities om het plantaardig aanbod te verbreden of aantrekkelijker te maken.

Lees hier meer over het aanbod in studentenrestaurants van hogeschool UCLL.

We contacteerden ook Karel De Grote Hogeschool en AP Hogeschool, maar hebben geen reactie ontvangen van hen.

Algemene conclusies

Bijna de helft van de hogescholen of universiteiten zet bewust in op plantaardige maaltijden

47% van de bevraagde hogescholen of universiteiten geeft aan dat ze plantaardige voeding een prominente plek geven in het studentenrestaurant. Instellingen zoals Hogeschool PXL en Universiteit Antwerpen merken dat hun focus op smakelijke plantaardige gerechten vruchten afwerpt. Hun aanpak blijkt succesvol en wordt door de studenten goed onthaald.

Een derde van de hogescholen of universiteiten heeft expliciete doelstellingen voor het verhogen van het plantaardige aanbod.

33% van de bevraagde hogescholen of universiteiten benadrukken dat ze toewerken naar een duidelijk doel wat betreft plantaardige voeding. Zo streven Arteveldehogeschool en UGent actief naar de doelstelling van de Green Deal “Eiwitshift op ons bord”, waarbij tegen 2030 60% van het aanbod uit plantaardige eiwitten zal bestaan, tegenover 40% dierlijke eiwitten.

Slechts 20% van de bevraagde hogescholen of universiteiten onderneemt dit academiejaar nieuwe acties of foodconcepten om de plantaardige maaltijden te verbeteren of de afname bij de studenten te stimuleren

Dit omvat enerzijds eerste stappen zoals bij Thomas More Campus Mechelen waar men van plan is extra aantrekkelijke vegetarische opties toe te voegen, proeverijen te organiseren en het aanbod af te stemmen op de feedback van studenten. Anderzijds zijn er scholen die al langer inzetten op een kwalitatief plantaardig aanbod, zoals de VUB, die dit academiejaar wil focussen op bredere communicatie over hun duurzame en plantaardige opties. De meeste koplopers, zoals hogeschool PXL en Universiteit Antwerpen, bouwen voort op hun succesvolle beleid rond plantaardige voeding in de studentenrestaurants, maar kiezen ervoor om geen nieuwe acties te introduceren of hun focus uit te breiden naar andere duurzame initiatieven.

Nog niet alle studentenrestaurants bieden volwaardige plantaardige maaltijden aan

Hoewel er in elk studentenrestaurant een vegetarische optie op het menu staat, heeft nog niet elk studentenrestaurant dagelijks een volwaardige plantaardige maaltijd op het menu staan. Op een aantal plaatsen moeten studenten die voor plantaardig kiezen terugvallen op de saladbar en de soepen.

Good practices

Hoewel er al belangrijke stappen zijn gezet in het aanbieden van vegetarische en plantaardige maaltijden in studentenrestaurants, blijft er ruimte voor verbetering. ProVeg verzamelde een aantal inspirerende best practices die studentenrestaurants kunnen opnemen of alreeds opnemen in hun voedingsbeleid.

Zorg voor een volwaardig veggie en plantaardig aanbod

• Voor de studentenrestaurants die hun eerste stappen zetten in het uitbreiden van het plantaardig aanbod is er nood aan minstens één warme plantaardige maaltijd. Indien er belegde broodjes worden aangeboden is er nood aan veggie opties, waarvan minstens één optie zonder kaas en ei.
•  Zo is bij komida van Universiteit Antwerpen al 50-58% van het aanbod veggie. Bij VUB en KULeuven is dit 30%.

Pas het menu aan zodat veggie beter uit de verf komt

• Geef je gerechten een aantrekkelijke naam. Benadruk de smaak, textuur, kruiding, ingrediënten, oorsprong of bakwijze om gerechten aantrekkelijker te maken of geef een unieke of speelse naam. In Universiteit Antwerpen wordt ‘spaghetti veggie bolognaise’ bijvoorbeeld omgedoopt tot ‘Komida bolognaise’, wat het gerecht een persoonlijker karakter geeft.
• Duid de veggie gerechten subtiel aan met een label, bijvoorbeeld V voor “vegan” en Ve voor “vegetarisch”. Leg dus niet teveel nadruk op het feit dat het veggie of plantbased is in de naamgeving, maar geef de gerechten wel een label. Komida van Universiteit Antwerpen focust ook niet teveel op het veggie aspect, maar kiest vooral voor gerechten die herkenbaar en geliefd zijn bij het brede publiek.
• Deel de veggie en plantaardige gerechten niet apart in. Zet ze niet afzonderlijk op het menu of in het restaurant, maar zorg ervoor dat ze volledig geïntegreerd zijn. Plaats ze zowel in het overzicht van de maaltijden als in de opstelling van het restaurant, zodat ze net zo zichtbaar en toegankelijk zijn als de andere gerechten.

Introduceer veggie als de standaard keuze

Opgelet: een standaard keuze betekent niet dat het de verplichte keuze is. Zorg er dus niet voor dat dit ertoe leidt dat de veggie keuze de énige keuze is, maar zorg dat studenten nog steeds uit veggie en niet-veggie opties kunnen kiezen.

Herorganiseer het studentenrestaurant

• Plaats veggie eerst in de flow
• Bij een free flow plaats je veggie best op verschillende plaatsen; bijvoorbeeld bij broodjes, pastacorner, grill, soepen, saladbar,…
• Pas naamborden en aankleding aan om studenten te motiveren om te kiezen voor veggie

Pas prijzen aan

• Maak plantaardige en vegetarische gerechten goedkoper dan gerechten met vlees
• Koppel een win-actie aan de aankoop van plantaardige gerechten, soepen of snacks
• Geef een extraatje bij een plantaardige keuze

Vraag feedback aan je studenten

Onderzoek wie kiest voor veggie maaltijden en waarom ze dit wel/niet doen. Zo ontdek je de drempels en motivaties om voor plantaardig te kiezen.

Doe mee met de Veggie Challenge

• Een campagne zoals de Veggie Challenge verhoogt het bewustzijn en daagt studenten uit om 31 dagen lang te kiezen voor flexi, veggie of vegan. Arteveldehogeschool organiseert bijvoorbeeld elk jaar leuke acties tijdens deze campagne, waarmee ze studenten op een speelse manier motiveren om vaker voor vegetarische maaltijden te kiezen.
• Deelname aan de Veggie Challenge Teams app geeft de optie aan studenten om als klas, team of vriendengroep deel te nemen en op die manier samen de uitdaging aan te gaan. Zo is er een gratis aanbod dat specifiek gericht is op scholen die willen deelnemen met hun studenten en medewerkers.

Meer weten over wat de Veggie Challenge voor jouw restaurant kan betekenen?

Laat je ondersteunen door ProVeg

In onze “Veggie voor Chefs” workshops reiken we alle nodige kennis en vaardigheden aan om smakelijke, verrassende en vooral succesvolle plantaardige maaltijden op het menu te zetten, aangepast aan jouw doelpubliek

Ook voor een nudging traject, consultancy, menu-planning of afstemming rond jouw huidig aanbod zijn we beschikbaar