Dit jaar is JAVA Foodservice trotse partner van de Veggie Challenge, de campagne van ProVeg waarin we iedereen uitdagen om in maart te kiezen voor veggie, vegan of flexi! Als hét Belgische foodservicebedrijf voor professionals binnen de zorgsector, overheidsinstellingen en het onderwijs, biedt JAVA Foodservice een breed assortiment producten aan voor grootkeukens. Daarnaast inspireert het chefs om toekomstgerichte keuzes te maken.

Experts aan het woord

ProVeg sprak met twee experts van JAVA Foodservice met een diepgaand inzicht in wat er leeft binnen de foodservice. Zij voelen in hun dagelijkse werking hoe de vraag naar plantaardige voeding evolueert, welke behoeften verschillende klantgroepen hebben en zij spelen hierop in door het assortiment van JAVA Foodservice af te stemmen op de vraag van de klant.

Riet Deckers is Business Developer bij JAVA Foodservice en ondersteunt het salesteam al drie jaar bij het afstemmen van het aanbod op diverse klantgroepen, zoals hogescholen, universiteiten, overheidsinstellingen en zorginstellingen. Daarnaast begeleidt ze opleidingen binnen de JAVA Foodservice Academy. Met haar achtergrond als diëtist biedt ze bovendien waardevol dieetadvies aan klanten.

Jo Huyens is Culinair Adviseur en al 14 jaar een vaste waarde binnen JAVA Foodservice. Als expert werkt hij nauw samen met de marketingafdeling aan culinaire magazines. Daarnaast adviseert hij over recepten en producten en test hij, in samenwerking met de aankoopdienst, producten op hun geschiktheid voor verschillende sectoren en doelgroepen.

Op 4 november 2025 biedt JAVA Foodservice Academy in samenwerking met ProVeg een exclusieve workshop aan, speciaal gericht op foodservice in het onderwijs. In de sessie “Masterclass: veggie op de campus” deelt een ervaren chef hoe je smaakvolle, duurzame en creatieve gerechten eenvoudig en succesvol kan integreren in jouw aanbod, zodat studenten en personeel er effectief voor kiezen.

Plantaardige evolutie in foodservice

Uit het gesprek met Jo en Riet blijkt al snel dat de vraag naar plantaardige en vegetarische producten de afgelopen jaren sterk is toegenomen. Maar de evolutie verloopt niet overal aan hetzelfde tempo. Verschillende klantgroepen – van hoger onderwijs tot zorginstellingen en overheidsorganisaties – hebben elk hun eigen behoeften en verwachtingen als het gaat om plantaardige gerechten.

JAVA Foodservice speelt hierop in door het aanbod zorgvuldig af te stemmen op deze diverse doelgroepen. Tegelijkertijd willen ze de plantaardige transitie actief stimuleren, maar merken ze ook dat ze zelf uitgedaagd worden door actoren die soms sneller schakelen dan zij.

In kader van de Veggie Challenge gaan vijftien hogescholen en universiteiten in Vlaanderen en Brussel de strijd aan om meer plantaardig te eten. JAVA Foodservice ondersteunt deze uitdaging en beloont het keukenteam van de winnende onderwijsinstelling met een goodiebox vol inspirerende producten.

Het is dan ook de jongere generatie die het meest openstaat voor plantaardige voeding, dat blijkt uit iVOX onderzoek van ProVeg. 35% van de jongeren die zich nog niet identificeren als (bijna-)vegetariër wil vaker vegetarisch eten en 22% overweegt om over te schakelen naar een volledig plantaardig eetpatroon.

Welke producten en gerechten zijn populair in het hoger onderwijs en spreken de studenten het meest aan?

Riet: “In het hoger onderwijs zien we vooral vraag naar snelle, toegankelijke gerechten. Denk aan streetfoodgerechten of creatieve twists op hotdogs en hamburgers. Maar ook gezondere opties doen het goed, zoals hippe salades met superfoods en peulvruchten, waarbij presentatie een belangrijke rol speelt.”

“Daarnaast blijven klassieke snacks, zoals worstenbroodjes, erg populair. We hebben hier al plantaardige tests rond gedaan en merken dat de verkoop sterk afhangt van hoe ze worden aangeboden. Als de veggie worstenbroodjes de standaardoptie zijn, verkopen ze veel beter dan wanneer studenten er expliciet naar moeten vragen. Ook de prijs speelt een rol. Studenten leven met een beperkt budget en kiezen minder snel voor de gezondere, plantaardige optie als die duurder is. Het zijn dus belangrijke aandachtspunten bij het aanbieden van een plantaardige variant van een populair gerecht.”

Hoe verschillen de trends in het hoger onderwijs van trends bij andere klanten?

Riet: “Bij overheidsinstellingen zien we een gelijkaardige vraag als in het hoger onderwijs, omdat hier ook een divers en vaak jonger publiek aanwezig is. In ziekenhuizen is het beeld veel gemengder. Sommigen zetten al regelmatig plantaardige opties op het menu, terwijl anderen nog terughoudender zijn. Er zijn vaak nog twijfels bij de zorginstellingen over de voedzaamheid van plantaardige gerechten, maar we willen graag inspireren en tonen hoe een gebalanceerd plantaardig aanbod absoluut mogelijk is in de zorg. We begrijpen uiteraard dat deze doelgroepen vaak kwetsbaar zijn, en een plantaardige keuze moet zeker niet opgedrongen worden. Het is belangrijk om naar de individuele situatie van de bewoner of patiënt te kijken. We organiseerden onlangs een sessie waarin we specifiek keken naar succesvolle voorbeelden uit zorginstellingen, met aandacht voor voldoende eiwitten en hoe je het aanbod kan afstemmen op verschillende profielen en leeftijden van patiënten.

We merken dat er een algemene verschuiving gaande is, mede door meer diversiteit in culturen die het al meer gewoon zijn om te kiezen voor plantaardige gerechten. Toch verloopt de transitie in de zorgsector trager dan in scholen, universiteiten en overheidsinstellingen. Daarom zoeken we naar haalbare oplossingen, zoals half-half recepten waarin bijvoorbeeld de helft van het gehakt wordt vervangen door een plantaardig alternatief. 

Tussen proeven en effectief implementeren zit soms een drempel. Hoe maken we het echt toepasbaar in hun dagelijkse werking?

Jo: “Tijdens onze JAVA Foodservice Academy sessies zien we dat mensen vaak verrast zijn door de smaak van plantaardige producten en gerechten, ze reageren meestal erg enthousiast. Maar tussen proeven en effectief implementeren in de keuken zit soms nog een drempel. Vaak gebeurt de overstap in kleine stappen. Het is dan ook een vraag voor ons om meer op in te zetten: hoe maken we het echt toepasbaar in hun dagelijkse werking?“

Riet: “In het hoger onderwijs wordt al vaak bewust voor plantaardig gekozen, maar in de ouderenzorg ligt dat nog anders. Ik vind het hier ook belangrijk om met de ouderen zelf in gesprek te gaan, hen te laten proeven en samen te ontdekken wat ze lekker vinden en hoe vaak ze een vegetarisch of plantaardig gerecht op het menu willen. Kleine smaakvolle aanpassingen worden vaak makkelijk aanvaard. Een goed voorbeeld hiervan is spinazie met plantaardige room. Wanneer mensen dit proeven, merken ze geen verschil met de klassieke versie. Dit soort eenvoudige vervangingen biedt een mooie win-win en kan een laagdrempelige eerste stap zijn. Maar ook hier moet je rekening houden met de individuele situatie van de ouderen en zeker geen wijzigingen opdringen.”

Jo: “Daarnaast speelt regio ook een rol in de vraag naar plantaardig. In Wallonië is de algemene eetcultuur verschillend en zien we bijvoorbeeld dat linzen vaker gebruikt worden dan in Vlaanderen.

Riet: Ook binnen woonzorgcentra merk je verschillen: in steden, waar culturen samenkomen, is er meer openheid voor diverse smaken en plantaardige gerechten. In landelijke gebieden blijven de meest toegankelijke, traditionele gerechten vaak de norm.”

Welke recepten zijn succesvol in de zorg?

Jo: We merken dat klassiekers het in zorginstellingen heel goed doen. Denk aan een vegetarische bolognese, chili sin carne of een veggie vol-au-vent.

Wat zijn in het algemeen de populairste vegetarische en plantaardige producten binnen foodservice?

Jo: “De vegetarische hamburgers, worsten en gehakt voor gerechten zoals chili sin carne zijn de laatste jaren echt in populariteit gestegen. Zowel vleesvervangers op basis van soja als die op basis van paddenstoelen of peulvruchten zien we steeds vaker op het menu verschijnen.”

We merken dat de producten die het meest op vlees of vis lijken het populairst zijn. Maar in overheidsinstellingen en het onderwijs zien we al veel vaker creatief gebruik van peulvruchten.

Riet: “We merken inderdaad dat de producten die het meest op vlees of vis lijken, het populairst zijn. We blijven echter ook laag bewerkte producten zoals tofu, seitan en tempeh aanbieden, omdat we vinden dat deze basisproducten essentieel blijven voor een divers plantaardig aanbod.”

“In overheidsinstellingen, scholen en universiteiten zien we al vaker creatief gebruik van peulvruchten zoals kikkererwten en linzen. In de zorgsector daarentegen blijft de voorkeur vaker uitgaan naar bewerkte vleesvervangers, omdat peulvruchten daar nog minder bekend zijn en niet zo vanzelfsprekend in de gerechten worden verwerkt.”

Wat is er populair binnen het segment plantaardige zuivel?

Riet: “Ons assortiment plantaardige zuivel wordt steeds uitgebreider, dankzij een breder aanbod van onze leveranciers. Al maakt een breder aanbod het soms ook moeilijker om de juiste selectie te maken. We blijven ons assortiment afstemmen op de vraag en op welke producten het goed doen.”

In het onderwijs stijgt de vraag naar plantaardige zuivel sterk. Soms is het zelfs de standaard optie.

“In het onderwijs stijgt de vraag naar plantaardige zuivel sterker. Je ziet bijvoorbeeld dat er regelmatig plantaardige melk wordt aangeboden bij de koffieautomaat of -machine. Soms is het zelfs de standaard optie.”

Jo: “De vraag groeit ook door het toenemende milieubewustzijn. Plantaardige room is bijvoorbeeld een uitstekende vervanger, omdat het niet alleen duurzamer is, maar culinair ook bijna niet van dierlijke room te onderscheiden is. Dit maakt de vraag ernaar steeds groter.”

En wat als het gaat over plantaardige kaas?

Jo: “De keuze in plantaardige kazen wordt steeds groter. Tegenwoordig heb je zelfs alternatieven voor Griekse kaas, iets wat 4 à 5 jaar geleden nog heel zeldzaam was. Mijn persoonlijke favorieten zijn plantaardige mozzarella en cream cheese. Deze doen het culinair echt goed.”

Riet: “Het aanbod blijft echter kleiner dan bij andere zuivelalternatieven, zoals melk- en yoghurtvervangers.”

Wat raden jullie aan om het ei te vervangen?

Jo: “Het ei wordt vaak gebruikt als bindmiddel, en dat kun je op verschillende manieren vervangen. Onlangs ontdekte ik een recept voor looksaus, waarbij amandelpoeder als bindmiddel werd gebruikt. Zulke recepten zijn interessant om te delen in ons inspiratiemagazine, zo kan het opgepikt worden door onze klanten.”

Riet: “Voorlopig krijgen we nog niet veel vragen over plantaardige alternatieven voor ei, hoewel er zeker veel mogelijkheden zijn. Het is iets waar we in de toekomst meer op kunnen inspelen.

Welke plantaardige innovatie heeft jullie de afgelopen jaren het meest verrast?

Riet: “Op het gebied van broodbeleg en dips heb ik veel verrassende innovaties gezien. Een voorbeeld is een spread op basis van broccoli en boontjes. Het is een leuke manier om iets plantaardigs te introduceren zonder dat het direct als vleesvervanger wordt gezien. Het is een heerlijke spread, volwaardig qua eiwitten en echt lekker op brood. We hebben ook meer soorten hummus in ons assortiment, en ik denk dat we in de toekomst nog meer kunnen inzetten op plantaardig broodbeleg.”

“Recent was er een organisatie in de gehandicaptenzorg die op zoek was naar gemixte consistenties van broodbeleg voor patiënten met slikproblemen. Hummus was een logische keuze, vanwege de gladde textuur en de verschillende smaken die beschikbaar zijn, zoals curry, gedroogde tomaat en kruiden. Het is een product dat steeds breder geaccepteerd wordt, zelfs door mensen die niet standaard vegetarisch eten.”

Jo: “Ik denk ook aan spreads op basis van paddenstoelen. Je kunt die gewoon aanbieden zonder te vermelden dat het een plantaardige optie is, en mensen zullen het geweldig vinden.”

“Verder denk ik aan plantaardige voedseltechnologieën zoals bijvoorbeeld geprinte steaks op basis van soja-eiwitten. Ze worden nu nog niet aangeboden door ons, maar het zou veel kunnen betekenen voor de toekomst van foodservice.

Wat zijn algemene trends in foodservice waarop chefs die vaker plantaardig willen koken op kunnen inzetten?

Riet: “Gezondheid speelt een steeds grotere rol. We kunnen mensen bewust maken van de voordelen van plantaardig eten. Al kan je beter niet altijd plantaardige opties als ‘gezond’ labelen, mensen denken al gauw dat het dan minder lekker is. Maar een algemene bewustwording kan mensen zeker warm maken voor plantaardige voeding.”

Jo: “Als chef moet je inzetten op het verhaal van een gerecht en zelf geloven in de gerechten die je aanbiedt. Als je als chef gelooft dat het gerecht goed zit, zowel qua smaak als presentatie, zal je meer mensen kunnen overtuigen om het te proberen.”

Riet: “Ook prijs is belangrijk. Pas de prijzen van de gerechten aan aan het doelpubliek en zorg ervoor dat de plantaardige optie niet duurder is. Verder is er ook vernieuwing mogelijk in andere voedingssegmenten. Bijvoorbeeld in broodjesbars voel je de vraag naar hippe, vernieuwende opties.”

ProVeg voelt bij consumenten ook de nood aan meer plantaardige broodjes. Daarom voeren we momenteel onderzoek naar vegetarische en vegan opties in ketens waar ze broodjes verkopen. Hierin kijken we naar het huidig aanbod en best practices om plantaardige opties aan te bieden.

Wat is jullie ultieme tip voor chefs die vaker plantaardig willen koken zonder in te boeten op smaak en beleving?

Jo: “Mijn ultieme tip is om te durven spelen met klassiekers, zoals spaghetti bolognese of vol-au-vent. Wees niet bang om iets nieuws te creëren. Gebruik veel kruiden en specerijen om diepte en smaak te geven. En breng een verhaal naar je klanten, leg uit waarom je als chef voor plantaardig kiest. Dat maakt de ervaring veel persoonlijker en zorgt voor verbinding met de gasten.”

Mijn ultieme tip is om te durven spelen met klassiekers. Wees niet bang om iets nieuws te creëren.

Riet: “Bij scholen en universiteiten is het soms juist goed om iets aan te bieden dat je niet meteen associeert met een traditioneel vlees- of visgerecht. Denk bijvoorbeeld aan een krokant broodje met een heerlijke spread en de juiste kruiding. Dit kan verrassend goed werken en het wordt gewoon gekozen omdat het lekker is, niet omdat het doet denken aan een traditioneel gerecht met vlees. En de presentatie speelt ook een grote rol; als het er goed uitziet, wordt het vaak meteen gewaardeerd.”

Jo: “Onlangs hadden we een gerecht met een krokant zuurdesembroodje, broccoli, edamame boontjes, limoensap als frisse toets, zwarte en witte sesamzaadjes, en olijfolie. Het was simpel, maar vol smaak, en het zag er heel erg mooi uit. Bovendien kunnen zulke gerechten heel makkelijk aangepast worden om het al dan niet veggie of vegan te maken.”

Welke ambities heeft JAVA Foodservice nog op vlak van plantaardig?

Riet: “We zien zeker een groei naar meer plantaardig, al verschilt de snelheid per sector. Zorgcentra en zorggerelateerde klanten kunnen altijd wel terecht bij ons plantaardig assortiment, maar bij hogescholen en universiteiten zien we vaak zelfs een snellere vraag naar nieuwe, innovatieve producten. Daarom is onze samenwerking met ProVeg zo waardevol. Het stelt ons in staat om te blijven aansluiten bij de nieuwste trends van producenten en tegelijkertijd de feedback van onze klanten in te winnen. Dankzij initiatieven van ProVeg zoals het Platform Hoger Onderwijs kunnen we specifieke behoeften van instellingen beter begrijpen en daarop inspelen. Zo kunnen we het ideale assortiment samenstellen voor hogescholen en universiteiten, waardoor ze hun studenten beter kunnen bedienen. Een samenwerking met ProVeg is voor JAVA Foodservice dus een enorme leerkans!”

Dankzij initiatieven van ProVeg kunnen we specifieke behoeften van instellingen beter begrijpen en daarop inspelen.

“We willen daarom binnen JAVA Foodservice Academy blijven inzetten op het verbinden van onze klanten om elkaar te inspireren en om van elkaar te leren. Wij willen weten: wat missen jullie nog, waar kan JAVA Foodservice bij helpen en hoe kunnen we samen verder innoveren?”

Op 4 november 2025 biedt JAVA Foodservice Academy in samenwerking met ProVeg een exclusieve workshop aan, speciaal gericht op foodservice in het onderwijs. In de sessie “Masterclass: veggie op de campus” deelt een ervaren chef hoe je smaakvolle, duurzame en creatieve gerechten eenvoudig en succesvol kan integreren in jouw aanbod, zodat studenten en personeel er effectief voor kiezen.