Wereldmilieudag, gevierd op 5 juni, is de ideale gelegenheid om na te denken over onze levensstijl en de impact ervan op de planeet. Er zijn veel aspecten van ons dagelijks leven die het milieu beïnvloeden, waarbij voeding een cruciale rol speelt. Onze voedingskeuzes hebben namelijk aanzienlijke gevolgen voor de gezondheid van onze planeet. In dit artikel zullen we de impact van onze voeding op het milieu onderzoeken en waarom het essentieel is om vaker plantaardig te eten.

De impact van voeding op het milieu

Uitstoot van broeikasgassen

Het wereldwijde voedselsysteem is verantwoordelijk voor ongeveer een derde van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, als je alle sectoren samentelt, van productie tot consumptie.^{1 2}

De veehouderij voor menselijke consumptie is verantwoordelijk voor bijna 20% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen³, inclusief koolstofdioxide, methaan en stikstof.

Methaan is verantwoordelijk voor ongeveer 30% van de opwarming van de aarde sinds het pre-industriële tijdperk³, en een derde van deze uitstoot kan worden toegeschreven aan vee. De veehouderij is dus de tweede grootste bron van methaanuitstoot na fossiele brandstoffen (35%). De landbouw als geheel is de grootste bijdrager met ongeveer 40% van totale de methaanuitstoot.⁴

Gebruik van natuurlijke grondstoffen

Water

Voedselproductie verbruikt enorm veel water. Planten hebben water nodig om te groeien, en dieren eten veel planten om vlees te produceren. Bovendien is er een aanzienlijke hoeveelheid water nodig voor de verwerking van producten in fabrieken.

De productie van vlees en zuivelproducten vergt een grote hoeveelheid natuurlijke grondstoffen. Zo is er bijvoorbeeld ongeveer 16.000 liter water nodig om een kilo rundvlees te produceren, terwijl voor een kilo kikkererwten slechts 400 liter water nodig is.⁵

De productie van dierlijke producten is niet alleen zeer waterintensief, maar heeft ook invloed op de kwaliteit van ons water. De mest van vee bevat nitraten die gedeeltelijk in de lucht terechtkomen (in de vorm van ammoniak) en gedeeltelijk in het grond- en oppervlaktewater, waardoor de kwaliteit van drink- en zwemwater wordt aangetast.

Gebruik van landbouwgrond

Het merendeel van de landbouwgrond wordt gebruikt voor veeteelt, wat bijdraagt aan ontbossing en verlies van biodiversiteit.

De veehouderij gebruikt 83% van de wereldwijde landbouwgrond, een oppervlakte zo groot als Noord- en Zuid-Amerika samen, terwijl het slechts 18% van de calorieën en 37% van de eiwitten levert.⁶

Ontbossing en verlies van biodiversiteit

Bossen zijn essentieel voor de wereldwijde biodiversiteit (er leeft maar liefst 80% van alle fauna en flora) en spelen een cruciale rol bij het verminderen van de klimaatverandering, omdat ze een enorm koolstofreservoir vormen dat grote hoeveelheden CO2 kan opslaan.

Diverse factoren, waaronder industriële landbouw en een hoge consumptie van dierlijke producten, brengen bosgebieden wereldwijd in gevaar, wat leidt tot massale ontbossing. Volgens de FAO is de uitbreiding van de landbouw verantwoordelijk voor bijna 90% van de wereldwijde ontbossing tussen 2000 en 2018.¹¹

Ontbossing vindt vooral plaats in het Amazonegebied, waar jaarlijks miljoenen hectares bos worden vernietigd om plaats te maken voor weidegronden en sojaplantages voor veevoer.¹²

Waarom plantaardig?

Verminder je ecologische voetafdruk

Door te kiezen voor een meer plantaardige levensstijl kunnen we onze ecologische voetafdruk aanzienlijk verminderen. De teelt van groenten, fruit, peulvruchten en granen genereert veel minder broeikasgassen dan de productie van vlees en andere dierlijke producten.

Door een plantaardige levensstijl te volgen, kan je je persoonlijke voedselgerelateerde uitstoot tot maar liefst 50% verminderen.¹³

De transformatie van ons voedselsysteem, waarbij dierlijke producten worden vervangen door plantaardige voedingsmiddelen, kan dubbel voordelig zijn. Enerzijds zou dit de uitstoot van broeikasgassen verminderen. Anderzijds zou dit landbouwgrond vrijmaken die eerder werd gebruikt voor veeteelt, waardoor de biodiversiteit in onze ecosystemen kan toenemen, wat fotosynthese en andere vormen van koolstofopslag bevordert. Dit zou helpen om de klimaatverandering tegen te gaan en, mogelijk, de trend om te keren, vooral gezien de groeiende wereldbevolking en de wereldwijde vraag naar voedsel.

Behoud van watervoorraden

Een plantaardige levensstijl verbruikt veel minder water dan andere voedingspatronen die rijk zijn aan dierlijke producten. Door onze vleesconsumptie te verminderen, dragen we bij aan het behoud van watervoorraden, een cruciale kwestie in veel regio’s van de wereld waar water steeds schaarser wordt.

Behoud van biodiversiteit

Door de vraag naar dierlijke producten te verminderen, kunnen we de druk op bosgebieden verminderen en bijdragen aan het behoud van biodiversiteit. Plantaardige voeding maakt landbouwgrond vrij, die kan worden gebruikt voor herbebossing en het herstellen van natuurlijke habitats voor wilde dieren.

Wil jij ook vaker plantaardig eten?

ProVeg helpt je op weg!

Met onze verschillende publicaties voorzien we je van alle kennis en skills die je nodig hebt om van je plantaardige kookavontuur een succes te maken.

.

Sources

1. Crippa, M., E. Solazzo, D. Guizzardi, et al. (2021): Food systems are responsible for a third of global anthropogenic GHG emissions. Nature Food 2(3), 198–209. ↩︎
2. Babiker, M., G. Berndes, K. Blok et al. (2022): Cross-sectoral perspectives. In IPCC, 2022: Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change. Contribution of Working Group III to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [P.R. Shukla, J. Skea, R. Slade, A. Al Khourdajie, R. van Diemen, D. McCollum, M. Pathak, S. Some, P. Vyas, R. Fradera, M. Belkacemi, A.  Hasija, G.  Lisboa, S.  Luz, J.  Malley, (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, UK and New York, NY, USA.
   ↩︎
3. Xu, X., P. Sharma, S. Shu, et al. (2021): Global greenhouse gas emissions from animal-based foods are twice those of plant-based foods. Nature Food 2(9), 724–732. ↩︎
4. UNEP (2021): Methane emissions are driving climate change. Here’s how to reduce them. Available at: https://www.unep.org/news-and-stories/story/methane-emissions-are-driving-climate-change-heres-how-reduce-them ↩︎
5. United Nations Environment Programme and Climate and Clean Air Coalition (2021). Global Methane Assessment: Benefits and Costs of Mitigating Methane Emissions. Nairobi: United Nations Environment Programme. ↩︎
6. Poore, J., & Nemecek, T. (2018). Reducing food’s environmental impacts through producers and consumers. Science, 360(6392), 987-992. ↩︎
7. Poore, J. & T. Nemecek (2018): Reducing food’s environmental impacts through producers and consumers. Science 360(6392), 987–992. doi:10.1126/science.aaq0216 ↩︎
8. Ripple, W. J., P. Smith, H. Haberl, et al. (2014): Ruminants, climate change and climate policy. Nature Climate Change. 4, p.2–5 ↩︎
9. FAOStat ↩︎
10. Willett, W., J. Rockström, B. Loken, et al. (2019): Food in the Anthropocene: the EAT–Lancet Commission on healthy diets from sustainable food systems. ↩︎
11. Fraanje, W. & T. Garnett. (2020). Soy: food, feed, and land use change. (Foodsource: Building Blocks). Food Climate Research Network, University of Oxford. ↩︎
12. FAO (2022): FRA 2020 Remote Sensing Survey. FAO Forestry Paper No. 186. Rome. https://doi.org/10.4060/cb9970en ↩︎
13. Cerri, C.E.P., C.C. Cerri, S.M.F. Maia, M.R. Cherubin, B.J. Feigl & R. Lal (2018): Reducing Amazon Deforestation through Agricultural Intensification in the Cerrado for Advancing Food Security and Mitigating Climate Change. Sustainability. 10, p.989 ↩︎
14. A lot of studies are available regarding the mitigation potential of moving towards plant based diets, this is just a small excerpt:
    – Hallström, E., A. Carlsson-Kanyama & P. Börjesson (2015): Environmental impact of dietary change: a systematic review. Journal of Cleaner Production 91 1–11.
    – Kustar, A. & D. Patino-Echeverri (2021): A Review of Environmental Life Cycle Assessments of Diets: Plant-Based Solutions Are Truly Sustainable, even in the Form of Fast Foods. Sustainability 13(17), 9926. doi:10.3390/su13179926
    ↩︎