Naar aanleiding van de recente Franse aanbevelingen rond soja publiceerde ProVeg International een reactie. Lees het originele bericht hier.
De Franse voedselautoriteit Anses adviseerde onlangs om voedingsmiddelen op basis van soja te weren uit grootkeukens. Reden: de aanwezigheid van isoflavonen, plantaardige stoffen die volgens Anses in hoge doses een risico kunnen vormen voor de gezondheid – vooral het voortplantingssysteem. Vanuit ProVeg voelen we de nood om hierop te reageren: het advies staat namelijk haaks op de huidige wetenschappelijke consensus én op het beleid in veel andere landen.
“Dit is een selectieve en wetenschappelijk zwakke aanbeveling,” zegt Anna-Lena Klapp, Head of Research bij ProVeg International. “Soja biedt niet alleen hoogwaardige plantaardige eiwitten, maar ook gezonde vetten, vezels, ijzer, calcium en andere essentiële voedingsstoffen. Het wordt wereldwijd geprezen als een waardevol onderdeel van een gezond dieet – ook voor kinderen.”
“Dit is een selectieve en wetenschappelijk zwakke aanbeveling. Soja biedt niet alleen hoogwaardige plantaardige eiwitten, maar ook gezonde vetten, vezels, ijzer, calcium en andere essentiële voedingsstoffen. Het wordt wereldwijd geprezen als een waardevol onderdeel van een gezond dieet – ook voor kinderen.”
Anna-Lena Klapp, Head of Research bij ProVeg International
Wereldwijde richtlijnen wél positief over soja
In landen als Canada, Australië, Oostenrijk, het VK en de VS is soja opgenomen in de nationale voedingsrichtlijnen. Ook tal van studies, evenals deskundigen van bijvoorbeeld de Italiaanse voedingsorganisatie ONAV, wijzen op de voordelen van soja – zowel voor de gezondheid als het milieu.
“Dat Anses zich nu enkel richt op soja, zonder duidelijke grootschalige data of meta-analyses om dit standpunt te ondersteunen, roept veel vragen op,” zegt Anna-Lena Klapp.
En wat met rood en bewerkt vlees?
Anses zwijgt in de aanbevelingen over andere voedingsmiddelen die wel bewezen gezondheidsrisico’s dragen. In 2015 classificeerde de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) bewerkt vlees – zoals worst, ham en spek – als kankerverwekkend (Groep 1). Rood vlees werd geclassificeerd als waarschijnlijk kankerverwekkend (Groep 2A). Anses zelf heeft deze risico’s eerder erkend, maar doet geen aanbeveling om deze producten uit grootkeukens te weren.
“Dat er wel actie wordt ondernomen tegen soja, maar niet tegen bewerkt vlees – dat volgens de WHO aantoonbaar kanker veroorzaakt – is ronduit inconsequent,” zegt Anna-Lena Klapp.
Soja: veelzijdig, voedzaam en duurzaam
Hoewel Anses wijst op mogelijke risico’s van isoflavonen op basis van dierstudies, ontbreekt overtuigend bewijs in menselijke populaties. Meerdere internationale instanties benadrukken juist dat een normaal dieet met soja geen schadelijke effecten laat zien, ook niet bij kinderen of zwangere vrouwen. Isoflavonen maken al eeuwen deel uit van menselijke voeding zonder dat structurele gezondheidsschade is vastgesteld. De extrapolatie van rattenstudies naar mensen is bovendien wetenschappelijk omstreden. Diverse experts pleiten daarom voor een meer holistische benadering, waarin ook de bewezen gezondheidsvoordelen van soja worden meegewogen.
Soja is een oude bekende in de keuken: al duizenden jaren vormt het een belangrijk onderdeel van de voeding in Aziatische culturen. Door zijn complete eiwitprofiel, rijkdom aan ijzer en calcium, en veelzijdige toepassingen in gerechten is het veel meer dan een ‘vervanger’ van dierlijke producten – het is een volwaardige voedingsbron met unieke voordelen.
Gezien de voedingswaarde, smaak en duurzaamheid zou het zonde zijn om het te laten staan. In plaats van het te beperken, raden we vanuit ProVeg juist aan om te onderzoeken hoe we dit soort producten slim en gebalanceerd kunnen inzetten in schoolkantines, ziekenhuizen en andere instellingen.
Bronnen:
