Als Lynn Van Royen een uitdaging aangaat, dan gaat ze ook ‘all-in’. Dat bewees ze intussen al meermaals, als gelauwerd actrice in binnen- en buitenland, als expeditielid in het tv-programma ‘De expeditie: Groenland’, maar even goed als – intussen gediplomeerd – herboriste die ons meteen meeneemt in haar enthousiasme als ‘kruidenvrouwtje’. Ook tijdens de Veggie Challenge gaat ze een hele maand ‘all-in’. Haar persoonlijk doel: 7/7 vegetarisch leven. Toch verwacht ze weinig grote struikelblokken. Tijdens de rest van het jaar staat er immers al vijf dagen op zeven vegetarisch op het menu.

Lynn: “Twee jaar geleden beslisten Maarten (Ketels – Lynns partner, red.) en ik voor onszelf dat we minder vlees wilden eten. We hadden de documentaire Seaspiracy op Netflix bekeken. Die beelden en verhalen degouteerden ons. De manier waarop vis en vlees verzameld wordt, dat is gewoon niet oké. 

Natuurlijk is er ook een stukje common sense. Het is intussen algemeen geweten dat een mens niet zoveel vlees nodig heeft om gezond te leven. Ik at sowieso al niet heel veel vlees. En als ik al eens iets at, dan eerder eens een stukje kip dan rood vlees. Ook Maarten heeft al fases in zijn leven gehad waarin hij weinig of geen vlees of vis meer at. We hadden dus wel al enige voeling met vegetarisch eten. 

Sindsdien volgen we in ons gezin een 5/7-regeling. Dat betekent dat we ongeveer vijf dagen per week volledig vegetarisch eten en gedurende twee dagen nog ruimte laten voor alternatieven en flexibiliteit. Zo kunnen we in het weekend bijvoorbeeld gewoon spaghetti mee-eten met de familie.”

Wat verwacht je van de Veggie Challenge?

Lynn: “Ik hoop vooral enkele mensen te kunnen inspireren, al zijn het er maar tien. Inspireren doe je door zelf enthousiast te zijn over wat je doet. Je kan beter inspireren door een voorbeeld te zijn dan door iets op te leggen. Ik deel uit enthousiasme. Doe je er iets mee? Prima. Doe je er niets mee? Geen enkel probleem. Ik denk dat die aanpak het beste werkt.”

Verwacht je ook bepaalde uitdagingen of struikelblokken?

Lynn: “Op restaurant gaan lijkt mij geen probleem. Meestal staan er daar wel enkele vegetarische opties op het menu. Ik denk dat het misschien iets moeilijker kan zijn als we uitgenodigd worden bij mensen thuis. Ik vind het niet altijd vanzelfsprekend om aan vrienden of familie te vragen een vegetarisch alternatief te voorzien of om een maaltijd af te slaan. Vandaar ook onze 5/7-regeling. De komende weken zal ik wel vooraf laten weten dat ik volledig vegetarisch eet. Zeker mijn vrienden, onder wie er al veel vegetariërs zijn, zullen daar normaal gezien geen probleem van maken. Daar is het stilaan de evidentie zelve dat er vegetarisch gegeten wordt.”

“Inspireren doe je door zelf enthousiast te zijn over wat je doet. Je kan beter inspireren door een voorbeeld te zijn dan door iets op te leggen.”

En op het werk?

Lynn: “Daar kan ik op voorhand gewoon doorgeven dat ik vegetarisch wil eten. Dat is geen enkel probleem. Meestal vraag ik nu ook al om een vegetarische maaltijd en die is altijd lekker. Vaak ziet het er zelfs lekkerder uit dan ‘het vlees’. Ik denk dat er op de set van Arcadia, de reeks die we momenteel aan het draaien zijn, toch zo’n zeven of acht collega’s van de veertig meestal vegetarisch eten.”

Zou je af en toe ook voor volledig plantaardig willen gaan, dus zonder melk, eieren, kaas of andere dierlijke producten?

Lynn: “Nu ik erover nadenk, geloof ik dat ik vaak gewoon al plantaardig eet, zonder dat altijd bewust te doen of het te beseffen. Ik kook bijvoorbeeld niet altijd met boter, maar meestal met olijf- of zonnebloemolie. Ik gebruik in mijn koffie al havermelk. Kaas of eieren komen wel eens op tafel, maar zeker niet altijd.

Ik denk spontaan aan iets lekkers dat ik gisteren gegeten heb: couscous met kikkererwten, ui en aubergine. Er was wel een sausje bij met Griekse yoghurt en wat mayonaise, maar op zich zou ik dat perfect plantaardig kunnen maken door die ingrediënten te vervangen door plantaardige alternatieven.”

Tijdens het interview neemt Lynn de tijd om meteen ook de Veggie Challenge-app te downloaden. Waarom ze wil deelnemen, wordt haar gevraagd tijdens het aanmelden. Lynn hoeft er niet lang over na te denken. Alle genoemde redenen – van gezondheid over milieu tot het voorkomen van pandemieën – motiveren haar. Toch is ‘gezondheid’ in het bijzonder een belangrijke drijfveer in haar leven.

Lynn: “Ik eet heel graag, en daarbij kies ik dan liever voor dingen die mij energie geven, die goed zijn voor mijn lijf, voor mijn huid… Als je in een machine vuile olie giet, werkt ze niet. Waarom zou ik dan ‘vuiligheid’ in mezelf steken om te functioneren? Dat is volgens mij een kwestie van gezond verstand, van logisch nadenken.

Circulaire voedingssystemen, korte keten… Dat zijn ook dingen waarmee ik graag bezig ben. We zijn bijvoorbeeld aangesloten bij CSA-boerderij De Hoezekouter (een zelfplukboerderij, red.), hier vlakbij. Waarom? De ecologische impact, transporten van groenten en fruit vermijden en zeker ook de garantie dat de oogst die we daar zelf van het veld halen pesticidevrij is…

Hoe meer ik zelf kan doen, hoe toffer ik het vind. Ik haal ook veel voldoening uit het zelf kweken van groenten en kruiden. We legden onze eigen kruidentuin aan en ik ben ook erg trots op mijn tomaten. Vorig jaar had ik een coeur de boeuf tomaat gekweekt die bijna zo groot was als mijn hoofd. Ik was er super fier op! Net toen ze klaar was, moest ik een week weg voor opnames en ik heb ze dan maar meegenomen, om ze daar op te eten. Die kon ik echt niet verloren laten gaan!

Natuurlijk wil ik die voedingsgewoonten ook doorgeven aan mijn kinderen zodat ze gewend worden aan gezonde voeding.”

Hoe pak je dat precies aan?

Lynn: “Door ze het gewoon te laten eten en er geen big deal van te maken. Zo wordt het normaal.

In het begin vertelde ik mijn zoon Max ‘dit zijn nuggets waar geen kipje in zit’. Hij schrok en vroeg of er dan echte kip in nuggets zit. ‘Maar waarom?’ Ik legde uit dat mensen het vlees van kippen eten. Een volgende keer was hij opgelucht dat hij nuggets kon eten zonder vlees, die hij dan ook nog eens even lekker vindt.

Intussen vinden ze het normaal. Al eten ze veel vegetarisch zonder dat ze het echt beseffen. Ik vind dat dat niet altijd benoemd hoeft te worden. Ik schotel het hen gewoon voor en wacht dan af hoe ze reageren. Soms vinden ze ook iets niet lekker, maar dan is dat maar zo. Hetzelfde geldt voor groenten. Omdat mijn kinderen niet de makkelijkste eters zijn, verstop ik die vaak. Zo maak ik bijvoorbeeld af en toe macaroni met kaassaus, waar dan wel een hele bloemkool in zit. Dat vinden ze echt lekker en zonder dat ze het beseffen, krijgen ze intussen veel groenten binnen. Daarmee experimenteren vind ik wel grappig.”

“Als je in een machine vuile olie giet, werkt ze niet. Waarom zou ik dan ‘vuiligheid’ in mezelf steken om te functioneren? Dat is volgens mij een kwestie van gezond verstand, van logisch nadenken.”

Je verwees al naar je kruidentuin. Intussen mag je jezelf ook herboriste noemen, na een opleiding bij Syntra. Waar komt die interesse vandaan?

Lynn: “Die interesse is in de coronaperiode en tijdens de lockdown ontstaan. Een van de weinige dingen die we toen nog konden doen, was wandelen. Tijdens die wandelingen kwam ik tot het besef dat ik eigenlijk heel weinig wist over de bloemen, planten en kruiden die ik tegenkwam. Om er iets meer over te weten te komen, ging ik op pad met twee huis-tuin-en-keukengidsen om een basiskennis op te doen, maar al snel wilde ik toch een substantiëlere kennis opbouwen. Met dat idee ben ik aan de opleiding gestart.”

Wat zou je graag nog bereiken met het diploma van herboriste?

Lynn: “Ik volg momenteel nog een specialisatiejaar tot kruidenverwerker. Ik wil vooral blijven bijleren. Het is gewoon ongelooflijk interessant om te weten wat de planten in mijn eigen tuin of in mijn omgeving kunnen doen. Dankzij die kennis word ik minder afhankelijk van de medicijnkast en kan ik ondersteunend werken in plaats van symptoombestrijdend. Dat vind ik heel fijn.

Wij hadden vroeger een ‘wijs’ buurvrouwtje, Anna. Zij wist alles over kruiden. Als kind zag ik hoe ze op pad ging met haar kruidenmandje om, bijvoorbeeld, netels te plukken om onder het pannenkoekendeeg te mengen. Toen stond ik daar weinig bij stil, maar nu wil ik die kennis ook. Ik stel me voor dat ik later dat oude, kromgebogen vrouwtje wordt dat aan de slag kan met al die kruiden. Ook op die manier hoop ik weer anderen te inspireren en te enthousiasmeren.”

Welke kruiden of planten kunnen volgens jou een grote meerwaarde betekenen in een plantaardig dieet?

Lynn: “Er zijn er zoveel… Nu de lente start, kan je brandneteltopjes gaan verzamelen en brandnetelsoep maken – ideaal om de mineralen terug aan te vullen na de winter. Ook de paardenbloemen komen eraan. Wist je dat je die integraal kan opeten? Nog een andere tip is om wat bonenkruid toe te voegen aan je peulvruchten. Dat ondersteunt de spijsvertering. Minder kans op een opgeblazen gevoel! 

Ik kan nog heel lang doorgaan. De mogelijkheden zijn echt eindeloos…”

Tot eind februari konden we van onder ons warme dekentje de ijskoude avonturen van Lynn volgen in het tv-programma ‘De Expeditie: Groenland’ op Play 4. We hebben trouw elke week gevolgd en waren onder de indruk van de straffe prestaties die je daar neerzette. Heeft de expeditie jou ook bewuster gemaakt op het gebied van milieu, en dan in het bijzonder klimaatverandering?

Lynn: “De expeditie vroeg zo veel van mij dat ik op dat moment geen mentale ruimte had om stil te staan bij andere dingen. Voor mij draaide het puur om overleven. Ik had geen reserve, fysiek noch mentaal. Eigenlijk leefde ik gewoon in het moment, wat ik op zich ook ervaarde als een verrijking – even helemaal met niets anders bezig te hoeven zijn.Wat we wel merkten toen we terug aankwamen op het punt waar we vertrokken waren, was dat de sneeuw er al veel te vroeg weg was. Ook van de locals kregen we dit verhaal te horen. In het programma wordt er wel indirect naar klimaatverandering verwezen, maar zelf zat ik vooral in survivalmodus.”

We weten ondertussen dat je erg bezig bent met gezonde en verse voeding. Was het wennen om over te schakelen op zakjesvoeding?

Lynn: “Zeker wel. Je weet natuurlijk dat het eindig is en dat je na twaalf dagen weer gewoon overschakelt op verse voeding. Je voelt wel aan je systeem dat je snakt naar vers voedsel en dat je lichaam ontregeld is door het gebrek eraan. Maar die zakjesvoeding was uiteindelijk nog best lekker én echt nodig. Je hebt immers een heel hoge energiebehoefte. Daarom aten we ook dagelijks handenvol noten.”

“Ik stel me voor dat ik later dat oude, kromgebogen vrouwtje wordt dat aan de slag kan met al die kruiden. Ook op die manier hoop ik weer anderen te inspireren en te enthousiasmeren.”

Mocht het je opnieuw gevraagd worden, zou je dan een tweede keer meegaan op expeditie?

Lynn: “Nu ik het gedaan heb, ga ik het niet nog eens doen, maar ik ben wel blij dat ik die kans heb gekregen. Ik weet nu wat het is. Nu, mocht mijn oudste zoon binnen een aantal jaar vragen om met hem mee te gaan op zo’n expeditie zou ik ook niet meteen nee zeggen. Maar het zou dan wel een kleiner tochtje worden, misschien vijf dagen in plaats van twaalf. Dat zal ook volstaan.”

Terug naar de Veggie Challenge, je uitdaging voor deze maand – zij het op een heel ander niveau. Je hebt al heel wat ervaring met veggie eten en koken. Welke tips of tricks moeten er zeker in de survivalgids voor deelnemers aan de Veggie Challenge?

Lynn: “Als je tijd hebt zou ik aanraden om eens een nieuw receptje uit te testen. Maar als je weinig of geen tijd hebt, is er zeker ook niets mis met de klassieke patatjes met groenten en een veggie alternatief uit de supermarkt. Dat komt hier ook geregeld eens op tafel.”

Bedankt, Lynn! Dan wensen we je enkel nog een heel smakelijke veggie maand toe!

Veggie tips van Lynn Van Royen:  Als we eens geen zin hebben om te koken, maar toch lekker willen eten, welke plekjes in Aalst kan je ons dan aanraden?  Lynn: “Wally is een van mijn favoriete plekken. Zij houden zich ook bezig met het korte keten-verhaal. Zo halen ze hun groenten uit Aalst zelf.  En het eten is er superlekker. Recht tegenover Wally, in het Utopiacafé, staat er ook altijd wel een heerlijk veggie gerechtje op de kaart.” Welk kookboek haal je vaak uit de kast?  Lynn: “Zelf kook ik veel uit Bazaar van Sabrina Ghayour en ook uit The Farm Table van Julius Roberts haal ik mijn inspiratie. (Slaat de kookboeken open) Kijk nu toch eens naar al die kleuren. Hoe lekker ziet dat er allemaal niet uit?!” En welk recept is je topfavoriet? Lynn: (haalt een handgeschreven receptenboekje boven met de toepasselijke titel ‘Gerechtigheid’) “Pasta met een pindasausje. Dat is echt mijn favoriete zomers receptje, ideaal nu het opnieuw mooier weer begint te worden. Heel eenvoudig. En het sausje is echt megalekker.” Haal je soms ook inspiratie op Instagram?  Lynn: “Zeker. Zo vind ik het fantastisch om te zien hoe sommigen vleesvervangers maken from scratch, of heb ik er geleerd hoe je de structuur van tofu kan veranderen door hem in te vriezen en te ontdooien. Zulke dingen interesseren mij wel.  Enkele profielen die ik volg zijn: @Charlie.ma.vie, @Herbifoods, @Betterfoodguru en @FitGreenMind.”

Dit is een langere versie van een interview uit ProVeg Nieuws 94 (2024). Door Marjolein De Schrijver en Renée Moernaut.