Baby’s veganistisch opvoeden is perfect mogelijk. Wat een veganistische baby nodig heeft verschilt eigenlijk niet veel van de eetbehoeften van een niet-veganistische baby. Je wilt natuurlijk het beste voor je kindje. Daarom is het belangrijk om je in te lezen over de voedingsbehoeften van jouw baby. In dit artikel bekijken we het eerste jaar van jouw kindje. 

Borst- en flesvoeding

Borstvoeding is en blijft de eerste keuze. Daarbij is de enige kanttekening: als je kind moedermelk krijgt, is het belangrijk om als mama zelf een goede voedingsstatus te hebben. Als je zelf bijvoorbeeld weinig tot geen omega 3 vetzuren inneemt, zal je deze ook niet via de moedermelk aan je baby kunnen doorgeven.

Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld vitamine B12. Zorg dat je als mama goed supplementeert, dan hoeft je baby geen apart supplement te nemen. Flesvoeding bevat een gestandaardiseerde hoeveelheid vitaminen en mineralen, hier hoef je dus geen extra suppletie bij te geven. De enige plantaardige zuigelingenvoeding die momenteel verkrijgbaar is, is Novalac Novarice. Deze wordt gemaakt van rijsteiwitten, en de samenstelling is aangepast aan de voedingsbehoeften van zuigelingen.

Let op: geef je kind voor 1 jaar nooit ‘gewone’ plantaardige drinks. Deze zijn absoluut niet geschikt voor zuigelingen!

Beginnen met vaste voeding

De introductie van vaste voeding verloopt precies op dezelfde manier als bij ‘omnivore’ kinderen.

Wanneer?

Momenteel zijn de aanbevelingen om bij borstvoeding te proberen om 6 maanden exclusief borstvoeding te geven. Daarna begin je pas met vaste voeding. Echter is het zowel bij borst- als flesvoeding in theorie wel al mogelijk vaste voeding te introduceren vanaf 4 maanden.

Aangeraden wordt om te kijken naar elk kind en/zijn haar individuele ontwikkeling. Soms beginnen kindjes al vroeger interesse te tonen in eten, en kunnen ze al sneller van een lepel happen. Andere kindjes kunnen er daarentegen soms langer over doen om bewuste mondbewegingen te maken. Dan kan wachten (tot rond 6 maanden) soms beter zijn.

Hoe?

Voeding kan aangeboden worden onder twee vormen: enerzijds op de ‘traditionele’ manier van papjes, en anderzijds onder de vorm van stukjes. Dit laatste wordt baby-led weaning genoemd. Een Engelse onderzoekster en doctor, Gill Rapley, schreef hier een bekend boek over. Daarom wordt er ook vaak gesproken over de Rapley-methode.

Je kiest als ouder zelf of je begint met groenten of fruit. Maar indien je pas op 6 maanden start met vaste voeding, is het toch aan te raden om eerst te beginnen met groenten. Rond die leeftijd begint de ijzervoorraad van de zuigeling namelijk op te raken. Groenten brengen meer ijzer aan dan fruit, en zijn daarom in dit geval de betere keuze.

Het is aan te raden om je kind veel verschillende soorten groenten en fruit aan te bieden. Niet alleen voor de ontwikkeling van de smaakzin, maar ook omdat elke soort groente en fruit verschillende vitamines en mineralen bevat. Deze komen per fruit- of groentesoort voor in verschillende hoeveelheden. Kies in het begin liefst voor lichtverteerbare groenten (zoals courgette, wortel of broccoli) en zacht fruit (zoals banaan, peer of meloen). Zo krijgen de darmen van je kind de tijd om te wennen aan het vaste voedsel. Het gastro-intestinaal stelsel van een kind is pas volledig ontwikkeld na ongeveer één jaar.

Momenteel is de aanbeveling dat je gluten mag introduceren wanneer je start met de vaste voeding. Het kan dus al in de periode tussen ongeveer 4 en 12 maanden. Wetenschappelijk onderzoek heeft niet kunnen aantonen dat vroege (4-6 maanden) of late (6-12 maanden) introductie duidelijke voor- of nadelen met zich meebrengt. Het introduceren van gluten kan je bijvoorbeeld zo aanpakken: aardappelen af en toe vervangen door (geraffineerde/witte) deegwaren, of een beetje babymeel of een geplet koekje bij de fruitpap te doen.

Voorbeeld dagschema

• borst- of flesvoeding
• groentepap of warme maaltijd:
• 25 – 50 g gare aardappelen/rijst/pasta
• 50 – 150 g groenten
• 1 tl olie of margarine
• borst- of flesvoeding

Vanaf 6 maanden

Vanaf 6 maanden kan je ook een eiwitbron toegevoegen aan de groentepap/warme maaltijd. Start bij voorkeur met tofu (15 gram), goed gaar gekookte kikkererwten of linzen (30 gram) of een eetlepel notenpasta.

Peulvruchten kunnen iets moeilijker verteerbaar zijn, en soms krampjes geven. Kikkererwten en linzen daarentegen zijn de makkelijkst verteerbare keuzes uit deze groep. Bekijk goed of jouw kind deze voedingsmiddelen verdraagt. Indien niet, dan kan je bijvoorbeeld de portie wat kleiner maken of nog enkele dagen/weken wachten voor je ze nog eens aanbiedt.

Volledige noten biedt je best niet aan voor de leeftijd van 3 à 4 jaar. Er is namelijk kans op verstikking. Notenpasta kan gelukkig perfect als aanvulling op de groenten. Ze brengen zowel eiwitten, vetten als heel wat vitaminen en mineralen aan.

Vanaf 6 maanden kan je ook extra fruit- en groentesoorten introduceren, zoals aardbei, avocado en erwtjes.

Voorbeeld dagschema

• borst- of flesvoeding
• groentepap of warme maaltijd:
• ongeveer 25 – 50 g gare aardappelen/rijst/deegwaren
• 15 – 30 g eiwitbron
• 50 – 100 g groenten
• 1 kl olie of margarine
• borst- of flesvoeding
• fruitpap of fruitstukjes: ongeveer 150 g fruit
• borst- of flesvoeding

Vanaf 8 maanden

Vanaf 8 maanden kan je de variatie van de voedingsmiddelen nog wat vergroten. Het maag-darmstelsel van het kind begint zich nu beter te ontwikkelen. Hierdoor kan je bijvoorbeeld andere peulvruchten gaan aanbieden (witte bonen, kidneybonen, spliterwten, …).

Ook groenten die wat vezeliger zijn, bv. bleekselderij of asperge, kan je kindje nu eten. Op deze leeftijd kan je ook al eens proberen om brood aan te bieden. Probeer eens een geweekt korstje, want dat vinden veel baby’s interessant. Indien dit vlot gaat, kan je het weken achterwege laten. Je kiest best voor lichtbruin brood.

Voorbeeld dagschema

• borst- of flesvoeding
• groentepap of warme maaltijd:
• ongeveer 25 – 50 g gare aardappelen/rijst/deegwaren
• 15 – 30 g eiwitbron
• 50 – 100 g groenten
• 1 kl olie of margarine
• borst- of flesvoeding
• fruitpap of fruitstukjes: ongeveer 150 g fruit
• borst- of flesvoeding

Vanaf 12 maanden

Eigenlijk is 1 jaar de grens waarop kinderen met de rest van het gezin kunnen mee eten. Het enige waar je extra op moet letten is niet teveel kruiden gebruikt. Je moet zeker oppassen met zout en pikant!  Ook is het belangrijk dat je kind voldoende vet krijgt via de voeding. Tot 4 jaar hebben kinderen namelijk een grotere vetbehoefte. Ook fruit met pitjes, fijngesneden rauwkost, volkoren producten, … mogen nu dus op het menu komen.

Vanaf nu kan je ook alle eiwitbronnen aanbieden aan je kind, bv. seitan en tempeh. Ook kant en klare producten zoals burgers en balletjes mogen nu. De porties mag je nu ook vergroten tot 25 g (of 50 g voor peulvruchten). Bij kant en klare producten is het echter wel aan te raden om de voedingswaarden na te kijken. 

Voor de melkvoeding heb je meerdere opties.

• Je blijft bij borstvoeding of flesvoeding (kies in dat geval voor opvolgvoeding / nummer 2)
• Je stapt over op groeimelk. Opgelet: kies enkel groeimelk (bv. van Alpro) waar uitdrukkelijk de leeftijdscategorie 1-3 jaar op vermeld staat. ‘Gewone’ plantaardige dranken zijn namelijk nog niet geschikt voor deze leeftijdscategorie.

Aanbevelingen per dag:

Bron: Kind en Gezin (Belgie) en Voedingscentrum (Nederland)

Voorbeeld hapjes voor baby’s vanaf 12 maanden

• peulvruchten verwerkt in spaghettisaus (kan met kikkererwten, linzen,…)
• gebakken oesterzwammen met sojasaus
• veggie burgers, liefst van de bioplanet
• tofu natuur in plakjes bakken met kippenkruiden
• volwaardig broodbeleg: tahin, allerhande notenpasta’s, tartex
• vegetarische varianten van ‘klassieke’ recepten, bv.
• bladerdeeghapje met sojabrokjes en seitan / hotdog met veggie worst
• zeewierstrooisel over de gekookte aardappeltjes of rijst

ProVeg Ouder & Kids groep

Wil je andere vegan ouders en kids leren kennen? Sluit je dan vandaag aan bij de Vegan Ouders & Kids groep van ProVeg Nederland op Facebook. Hier kan je tips en vragen uitwisselen. Ook zijn er regelmatig Meet-ups in het hele land.