Vandaag heeft het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) een historisch rapport uitgebracht over het verband tussen klimaatverandering en landgebruik. Het is de eerste keer in meer dan tien jaar dat het IPCC, een intergouvernementeel orgaan van de Verenigde Naties, aandacht besteed aan deze belangrijke kwestie. Ook is het het meest uitgebreide advies over dit onderwerp tot nu toe. Het rapport onderstreept de voordelen van een plantaardig dieet.

Waarom zijn IPCC-rapporten zo belangrijk?

Rapporten van het IPCC bevatten de nieuwste wetenschappelijke inzichten over belangrijke kwesties met betrekking tot klimaatverandering, onderschreven door vooraanstaande wetenschappers en overheidsinstanties. De rapporten vormen vaak de basis voor beleid. Ook voorzien de rapporten regeringen wereldwijd van een objectieve en wetenschappelijke kijk op klimaatverandering. Daarbij worden de natuurlijke, politieke en economische impact en risico’s en mogelijke opties om te handelen in het rapport goed uiteengezet. Journalisten gebruiken de rapporten om het publiek over klimaatverandering te informeren. 

Landgebruik staat deze keer centraal

Het wereldwijde landgebruik wordt vaak gezien als een te omstreden en complexe kwestie om aan te pakken, terwijl onze energie- en transportsystemen veel aandacht krijgen in termen van hun bijdrage aan koolstofemissies en klimaatverandering. Het IPCC-rapport bouwt voort op overtuigend nieuw bewijs dat aantoont dat we dit probleem niet langer kunnen negeren. Als we niet handelen zal dit leiden tot klimaatchaos, vernietiging van dieren in het wild en een wereldwijde voedselcrisis. Het rapport vestigt dan ook de aandacht op de rol van landgebruik in de aanpak van de klimaatcrisis.

De huidige klimaatcrisis  

Er is geen eenvoudige oplossing voor de klimaatcrisis. Het veranderen van onze relatie met het landgebruik speelt hierin wel een cruciale rol. Wetenschappers hebben eerder gewaarschuwd dat de eisen die we aan het land van de aarde stellen onhoudbaar zijn. Ook waarschuwen ze dat we snel van koers moeten veranderen. De huidige stand van zaken is dat mensen verantwoordelijk zijn voor ontbossing, dieren en planten in een enorm tempo vernietigen en daarmee de klimaatcrisis doen versnellen.

De consumptie van dierlijke producten

Onze consumptie van dierlijke producten is inefficiënt en zorgt voor een niet-duurzaam gebruik van het land. Maar liefst 83% van ‘s werelds landbouwgrond (weiden en akkerland) wordt gebruikt voor vee, terwijl het slechts voorziet in 37% van de eiwitten en 18% van de calorieën in onze voeding.^[1]Poore, J. & T. Nemecek (2018): Reducing food’s environmental impacts through producers and consumers. Science. 360, p.987–992.

Dieetverandering als een van de oplossingen

Het rapport levert bewijs voor het volgen van een meer plantaardig dieet om problemen gerelateerd aan landgebruik en klimaatverandering te tackelen. Zo geeft het aan dat de industriële landbouw en de voedingsmiddelenindustrie bijna net zo’n grote impact hebben op klimaatverandering als fossiele brandstoffen. Het rapport benadrukt het belang van het verminderen van vlees en de schade veroorzaakt door de industriële landbouw, waarbij ‘dieetverandering’ duidelijk genoemd wordt als een effectieve oplossing voor emissiereducties.

Het IPCC-rapport benadrukt ook, in overeenstemming met het EAT-Lancet-rapport, de schade veroorzaakt door de geïndustrialiseerde en intensieve landbouw en beveelt een vermindering van de vleesproductie aan. Het rapport richt zich op ‘koolstofarme voedselsystemen’ gebaseerd op fruit, noten, groenten en granen. Dit onderstreept dat een meer plantaardig dieet belangrijk is voor de beperking van klimaatverandering.

Eet meer plantaardig

Onderzoek toont aan dat de wereldwijde acceptatie van een plantaardig dieet de voedselgerelateerde uitstoot van broeikasgassen tegen 2050 met maximaal 70% zou kunnen verminderen.^[2]Springmann, M. et al. (2016): Analysis and valuation of the health and climate change cobenefits of dietary change. PNAS 113, p.4146–4151 Het is overduidelijk dat een verschuiving naar een plantaardig dieet een eenvoudige en effectieve maatregel is om klimaatverandering positief te beïnvloeden. Een reductie in voeding gebaseerd op dierlijke producten vermindert daarbij niet alleen de belasting voor het klimaat, maar maakt ook waardevol land vrij dat gebruikt kan worden voor gewassen bestemd voor menselijke consumptie. Een plantaardig dieet brengt ook gezondheidsvoordelen met zich mee en draagt bij aan wereldwijde rechtvaardigheid.

ProVeg spoort overheden aan om het bewijs dat in het rapport gepresenteerd wordt te gebruiken. Door beleidsveranderingen door te voeren kunnen we wereldwijd voor meer duurzame voedselsystemen zorgen. Dit is nodig om de klimaatcrisis positief te beïnvloeden.