Hoeveel veganisten leven er in Nederland?

Het aantal veganisten in Nederland neemt toe. Volgens het meest recente onderzoek noemt inmiddels één procent van de Nederlanders zich veganist. Dat zijn dus bij elkaar zo’n 170.000 veganisten. Twintig jaar geleden waren het er nog maar 16.000. Ook bij onze zuiderburen in België eet naar schatting één procent veganistisch. Dat de vegan lifestyle aan een opmars bezig is, valt niet meer te ontkennen.  

Als veganist – of vegan op z’n Engels – kies je ervoor om helemaal geen dierlijke producten te eten, ook geen zuivelproducten, eieren, honing, gelatine of andere voedingswaren die van dieren afkomstig zijn. Een veganist is eigenlijk gewoon een zeer consequente vegetariër. Naast producten waarvoor dieren direct zijn geslacht, laat hij producten links laat liggen waarvoor indirect dieren zijn gedood of gebruikt.

En hoeveel vegetariërs?

Tussen de 2 en 4,5 procent van de Nederlanders is vegetariër. De schattingen kunnen variëren omdat het begrip ‘vegetariër’ in onderzoeken niet altijd duidelijk wordt gedefinieerd. Soms worden bijvoorbeeld deelnemers die aangeven (bijna) nooit vlees te eten aangemerkt als vegetariër, of wordt geen onderscheid gemaakt tussen vegetariërs en mensen die geen vlees maar wel vis eten. In België is ongeveer 6 procent van de bevolking vegetariër.

Een vegetariër is iemand die kiest voor een dieet waarin geen producten thuishoren waarvoor direct dieren zijn gedood. De meeste vegetariërs eten dus geen vlees, vis of schaaldieren. Ook andere dierlijke voedselproducten waarvoor het dier het leven moet laten vermijdt hij zoveel mogelijk. Zo eten veel vegetariërs geen gelatine (gemaakt uit beendermeel van geslachte dieren), geen kaas (bevat stremsel uit de maag van kalveren) en geen dierlijke kleurstoffen zoals cochenille (kleurstof van rode schildluizen). 

En waar zijn de flexitariërs gebleven?

Ruim tweederde van de Nederlanders valt onder de noemer flexitariër. Dat hebben ze zelf niet altijd door. Een flexitariër is iemand die één of meer dagen per week geen vlees, vis of vleeswaren eet. Voor veel mensen is zo’n ‘flexibele’ vorm van vegetarisme een pragmatische manier om met hun idealen om te gaan. Voor anderen is het een overgangsperiode naar een vegetarisch of veganistisch dieet. De groep flexitariërs is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd.

Neemt de vleesconsumptie in Nederland af?

In de tweede helft van de vorige eeuw is de vleesconsumptie in Nederland enorm toegenomen, van zo’n 30 kilogram per persoon per jaar in 1950 tot bijna 80 kg in 2010. Maar sinds 2010 is de vleesconsumptie niet meer verder gegroeid en zelfs een stukje gedaald, naar rond de 77 kg in 2017. In de afgelopen paar jaar daalde de vleesconsumptie niet hard genoeg om te kunnen zeggen of we in een periode van verdere daling of van stabilisatie zitten. Duidelijk is in ieder geval de historische trendbreuk: vleesconsumptie is over zijn hoogste punt heen en zal nu hopelijk verder gaan dalen.

Supermarkten en populatie-onderzoek laten een sterkere daling zien dan de consumptiecijfers van WUR. Zo is de supermarktverkoop van rood vlees tussen 2017 en de eerste helft van 2019 gedaald met maar liefst 9% en die van vleesvervangers gegroeid met 51%. Vleesvervangers maken nu zo’n 4,5% uit van de totale vleesmarkt. In een representatieve enquête (Vegamonitor) gaf 41% van de ondervraagden aan dat ze in de afgelopen 5 jaar minder vlees zijn gaan eten. Er zijn verschillende redenen te bedenken om het verschil met de WUR-cijfers te verklaren: misschien schatten mensen hun eigen vleesconsumptie te laag in, of kopen ze bewust minder vlees in de supermarkt, maar ongemerkt meer in restaurants. De komende jaren zullen moeten uitwijzen of de sterk toegenomen interesse in minder vlees eten, en in vegetarische en veganistische producten, zich ook vertaalt in een lagere consumptie.

Voetnoot:

Door verschillen in onderzoeksopzet en gebruikte definities kunnen de uitkomsten van onderzoeken variëren. Bovenstaande statistieken zijn dus eerder een indicatie dan harde feiten. Door de groei van de vega beweging en markt veranderen ze bovendien ook sneller.

ProVeg houdt de meest recente onderzoeken sterk in de gaten. Ben je op zoek naar de nieuwste of meer gedetailleerde cijfers, of wil je meer achtergrondinformatie, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.