Pro Gezondheid
Is een plantaardig dieet gezond?
May 28, 2023
Je vraagt je misschien af of veganistisch eten gezond is. Vegetarisch of veganistisch eten hóeft niet gezond te zijn, maar het kan wel heel goed! Planten zitten vol met vezels, gezonde koolhydraten en vetten, vitaminen en mineralen. Maar wat maakt plantaardig eten nog meer zo goed voor je gezondheid?
Natuurlijk kun je als veganist alleen chips, patat en koekjes eten, er is immers genoeg keuze in ‘vegan junk food’ in alle supermarkten. Toch is je gezondheid met plantaardig eten net wat makkelijker te onderhouden. Deze 5 redenen laten de voordelen van een plantaardig eetpatroon zien.
1. Gezonde vetten
Plantaardig lekkers is vaak gezonder dan het dierlijke alternatief. Plantaardige vetten (mits ongehard) zijn namelijk veel vaker onverzadigd. Deze onverzadigde vetten zijn beter voor je hart en bloedvaten dan verzadigde vetten. Onverzadigde vetten helpen namelijk het cholesterol gehalte laag te houden. Dezen vind je voornamelijk in plantaardige oliën, zoals lijnzaad-, zonnebloem- of olijfolie, noten en avocado. Wat veganistisch eten gezond maakt is dus de rijkdom aan onverzadigde vetten ten opzichte van de verzadigde vetten in dierlijke voeding. Verzadigde vetten die meestal in dierlijke producten voorkomen, verhogen juist het cholesterol. Een te hoog cholesterolgehalte verhoogt de kans op hartziekten en diabetes [1].
2. Meer groente en fruit
Gemiddeld eten veganisten meer groente en fruit dan de doorsnee Nederlander. Dit is super gezond! Volgens het Voedingscentrum zou je minstens 250 gram groenten per dag moeten eten. Vooral groente, maar ook fruit bevat veel vezels, vitamines en mineralen. Een gecombineerde fruit- en groente-inname van minstens 400 gram per dag zou zelfs een positief effect kunnen hebben op de levensverwachting [2]. Ook geeft het eten van een plantaardig dieet je een voller gevoel. Onderzoek suggereert dat een plantaardige maaltijd, bijvoorbeeld op basis van bonen en erwten, met een soortgelijk energie- en eiwitgehalte als een dierlijke maaltijd een voller gevoel geeft, en zelfs met een laag eiwitgehalte is een plantaardige maaltijd even verzadigend en goed verteerbaar als een dierlijke maaltijd met een hoog eiwitgehalte [3].
Ontdek de vegan schijf van 5
De vegan schijf van vijf is gebaseerd op actuele wetenschappelijke kennis over de effecten van voedingsmiddelen op de gezondheid.
3. Bewust eten
Veel mensen die meer plantaardig gaan eten kiezen daar niet zomaar voor: ze waren bijvoorbeeld al langer bezig met hun gezondheid. Zo word je bij de overgang naar een plantaardig dieet vaak alert gemaakt op het innemen van voldoende vitamine B12. De focus op gezondheid is bij de overgang naar een meer plantaardig dieet dan ook groot [3]. Maar gezondheid is natuurlijk niet de enige reden om bewust voor plantaardig te kiezen.
4. Minder welvaartsziekten
In het Westen sterven veel mensen aan welvaartsziekten die terug te leiden zijn naar een ongezond eetpatroon met veel verzadigde, dierlijke vetten. Door plantaardig te eten verlaag je de kans op verschillende soorten kanker en loop je een lager risico op hart- en vaatziekten.
Hart- en vaatziekten en de voordelen van plantaardig
De kans op veelvoorkomende ziektes zoals kanker, diabetes en hart- en vaatziektes kunnen verkleind worden door dierlijke producten links te laten liggen.
5. Minder snoepen
Het is misschien niet altijd expres, maar vaak is het standaard aanbod van eten om ons heen (nog) niet plantaardig. Op een feestje, als er iemand uitdeelt op je werk, onderweg op het station: het aanbod bevat vaak dierlijke ingrediënten. Alle blokjes kaas, slagroomtaarten en roomboter croissants zijn helaas een stuk populairder dan plantaardige alternatieven. Een te hoge inname van suiker kan op significante wijze bijdragen aan overgewicht en obesitas [5]. Juist deze snacks bevatten veel verzadigde, dierlijke vetten en weinig vitamines. Dit betekent dat je als startende vega over het algemeen minder ongezonde snacks tussendoor eet en daardoor makkelijker slank én gezond blijft: over het algemeen lopen vegetariërs en veganisten een lager risico op overgewicht dan omnivoren [6]. Al kun je tegenwoordig op steeds meer plekken (ongezond) snacken en zijn er steeds meer plantaardige alternatieven.
Plantaardig eten heeft dus zijn voordelen en sommige mensen merken dan ook dat hun gezondheid verbetert als ze vegetarisch of vegan gaan eten. Natuurlijk geldt dat niet voor iedereen, dit is afhankelijk van meerder factoren. Wil jij op een gezonde manier meer plantaardig eten? Neem dan deel aan de VeggieChallenge en ontvang gratis gezondheidstips in je mailbox.
Doe mee aan de Veggie Challenge
Dertig dagen minder vlees eten met de gratis ProVeg Veggie Challenge: het is goed voor je lijf, de planeet en het redt dierenlevens. Gebruik de gratis app vol recepten, tips, inspiratie en weekmenu’s.
Bronvermelding
[1] Sacks, F. M., A. H. Lichtenstein, J. H. Y. Wu, et al. (2017): Dietary Fats and Cardiovascular Disease: A Presidential Advisory From the American Heart Association. Circulation. p.824–831.
[2] Leenders, M., I. Sluijs, M. M. Ros, et al. (2013): Fruit and Vegetable Consumption and Mortality. American Journal of Epidemiology. 178, p.590–602
[3] Kristenen, M. D., et al. (2016): Meals based on vegetable protein sources (beans and peas) are more satiating than meals based on animal protein sources (veal and pork) – a randomized cross-over meal test study. Food Nutr Res 60. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5073301/
[4] Majchrzak, D. et al. (2007): B-Vitamin Status and Concentrations of Homocysteine in Austrian Omnivores, Vegetarians and Vegans. Annals of Nutrition and Metabolism. 50, p.485–491
[5] Popkin, B. M. & C. Hawkes (2016): Sweetening of the global diet, particularly beverages: patterns, trends, and policy responses. The Lancet Diabetes & Endocrinology. 4, p.174–186
[6] Kahleova H, Levin S, and Barnard N (2017): Cardio-metabolic benefits of plant-based diets. Nutrients [Internet]. Available from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28792455
Pro Health
Dit zijn algemene aanbevelingen voor wie meer plantaardig wil eten. Maak je je zorgen over het combineren van plantaardig eten met een voedselallergie, beperkend dieet of andere omstandigheden die invloed hebben op jouw voedingsbehoeften, ga dan als eerste in gesprek met een huisarts of diëtist. In dit overzicht vind je een aantal suggesties voor professionals met ervaring op het gebied van plantaardige voeding. Kijk altijd samen met een gezondheidsexpert naar nodige supplementen en stop nooit met voorgeschreven medicatie zonder dit vooraf te bespreken met jouw huisarts.