Voor het rapport zijn de afgelopen drie jaar de totale supermarktverkopen in elf Europese landen gevolgd. De totale waarde van de Europese vega-markt, op basis van de elf onderzochte landen, is 3,6 miljard euro. In elk van de elf onderzochte landen werd een toename van de plantaardige consumptie gemeten, met maar liefst 49% groei in heel Europa.

Duitsland grootste plantaardige markt in Europa

De grootste afzetmarkt voor plantaardige vervangers in Europa is Duitsland, waar per jaar voor 357 miljoen euro aan vleesvervangers en 635 miljoen euro aan zuivelvervangers worden verkocht, samen goed voor net onder een miljard (993 miljoen) euro aan supermarktomzet. De tweede grootste markt in Europa is het Verenigd Koninkrijk (750 miljoen), gevolgd door Spanje (448 miljoen),  Italië (425 miljoen), en Frankrijk (355 miljoen).

De honger naar plantaardige vlees en zuivel in onze buurlanden biedt ook kansen voor de Nederlandse economie, volgens Pablo Moleman, woordvoerder van ProVeg Nederland: ‘Door onze kennis en infrastructuur is Nederland uitstekend gepositioneerd om de Europese markt voor vleesvervangers te bedienen. Nederlandse merken als Vivera (nu al de derde grootste in Europa) en De Vegetarische Slager zijn razendsnel internationaal aan het uitbreiden. Het is ook niet voor niets dat de Amerikaanse firma Beyond Meat, een internationale leider in deze markt, voor Nederland koos als thuisbasis voor hun Europese productie en distributie.’

Nederland vleesvervangerland

Hoe doet Nederland het zelf in vergelijking met andere landen? In de lijst van grootste markten komt Nederland op de zesde plek, wat gezien de beperkte omvang van de Nederlandse bevolking zeer hoog is. Moleman: ‘Bekijk je het per hoofd van de bevolking, dan komt Nederland op de eerste plaats. Nederlanders geven van alle onderzochte landen het meeste geld uit aan plantaardige vervangers (zo’n 17 euro per persoon) en eten ook de meeste vleesvervangers: 870 gram per persoon, dat zijn zo’n 8 á 10 vegaburgers.’ Alles bij elkaar eten we 15 miljoen kg vleesvervangers per jaar. Als het gaat om plantaardige vervangers voor kaas, komen Nederlanders (20 gram per persoon) op de tweede plaats, na de Duitsers (30 gram). Wel liet de Nederlandse verkoop van plantaardige kaasvervangers een sterkere groei zien dan in andere onderzochte landen, van maar liefst 400% in de afgelopen twee jaar.

Doorbraak in discountsupermarkt

De verkoop van plantaardige alternatieven in Nederlandse supermarkten groeide in de afgelopen twee jaar met 50% tot 291 miljoen euro per jaar. In discountsupermarkten, zoals Aldi en Lidl, was zelfs een nog sterkere groei te zien van 83% (€22m). Discounters hebben hiermee een aandeel van 10% in de totale verkoopwaarde. Moleman: ‘Tot enkele jaren geleden begaven de discounters zich nog niet op deze markt. Dat plantaardige vlees- en zuivelvervangers nu ook hier zijn doorgebroken laat zien hoezeer ze tot de mainstream zijn doorgedrongen.’

Jeroen Willemsen, oprichter van de Green Protein Alliance, reageert: ‘Dit zijn indrukwekkende cijfers. De grootste groei van de afgelopen drie jaar zien we in het corona-jaar 2020. Voor ons een krachtig signaal dat steeds meer Nederlanders, gedreven door een duurzamere kijk op onze maatschappij, niet alleen begrijpen welke voordelen een meer plantaardig dieet biedt, maar dit ook omzetten in ander consumptiegedrag. Hiermee hebben we een cruciaal moment bereikt in de eiwittransitie, 2021 belooft hét kanteljaar te worden.’

Sterke groei in plantaardige kaas, vlees en melk

Waar in de meeste Europese landen plantaardige zuivel de boventoon voert, wordt in Nederland de plantaardige sector geleid door plantaardige vleesvervangers (€174m), gevolgd door melkvervangers (€62m) en yoghurtvervangers (€43m). De vleesvervangerssector (€174m) wordt gedomineerd door burgers (€42m), gevolgd door roerbakstukjes (€33m) en balletjes (€21m). Alle segmenten lieten sterke groei zien. Van de verschillende melkvervangers brengt amandelmelk het meeste op (€20m), gevolgd door soja (€19m) en havermelk (€14m). Havermelk is met 69% groei over twee jaar wel de snelste groeier in het plantaardige melkschap.

Ook sterk in opkomst is plantaardige kaas, met een groei van maar liefst 400% over de laatste twee jaar en een jaarlijkse verkoopwaarde van €4,8m. Plakken verkochten het beste (€2,7m) gevolgd door geraspte plantaardige kaas (€1,2m). Verschillende nieuwe segmenten kwamen vorig jaar voor het eerst in de supermarkt, waaronder kaasstukken, kaasrolletjes en roomkaas. In tegenstelling tot vlees- en melkvervangers is plantaardige kaas nog niet doorgedrongen tot de discounters.