Meerdere soorten vleesvervangers blijken gezonder dan vergelijkbare dierlijke opties 

Nederlandse vleesvervangers en plantaardige melk hebben gemiddeld een gezondere samenstelling dan die uit andere landen. Dit blijkt uit onderzoek van ProVeg International, waarin Nederlandse alternatieven voor vlees en zuivel werden vergeleken met vervangers uit tien andere landen. Bovendien bleken vlees en zuivel-alternatieven vaak gezonder dan vergelijkbare dierlijke producten.

Na de Nederlandse vleesvervangers scoorden die van België, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Italië en de Verenigde Staten het best. Vleesvervangers in al deze landen waren gemiddeld gezonder dan vergelijkbare dierlijke vleesproducten. “Als klein land zijn we een van de belangrijkste spelers in Europa als het gaat om vleesvervangers en eten Nederlanders gemiddeld de meeste vleesvervangers van Europa,” zegt Martine van Haperen, expert foodservice bij ProVeg Nederland. “We kunnen trots zijn op het feit dat we ook koploper zijn als het gaat om de voedingswaarde van deze producten. De Schijf van Vijf van het Nederlandse Voedingscentrum heeft duidelijke criteria voor plantaardige alternatieven die passen in een gezond voedingspatroon. Dit geeft fabrikanten een extra impuls om hun producten zo gezond mogelijk te maken. Dit was ook terug te zien in de onderzoeksresultaten. Nederlandse producten bevatten gemiddeld minder zout en verzadigd vet en meer nuttige voedingsstoffen. Andere landen zijn hierin nog minder ver, maar kunnen profiteren van de in Nederland ontwikkelde kennis.”

Gezonder alternatief

Internationaal hadden met name plantaardige worst, kipnuggets en spek gemiddeld een gezondere samenstelling dan vergelijkbare dierlijke producten. De voedingswaardes van plantaardig gehakt, burgers, kipstukjes en kipfilets scoorden vergelijkbaar met die van de dierlijke versies. Van Haperen: “Eerder onderzoek door ProVeg liet zien dat Nederlandse vleesvervangers gemiddeld minder verzadigd vet, calorieën en aanzienlijk meer voedingsvezels bevatten dan vergelijkbare dierlijke vleesproducten. Ook hebben ze een vergelijkbaar percentage eiwit en zijn ze ongeveer even zout. Het nieuwe onderzoek van ProVeg International laat nu zien dat dit ook voor de meeste andere landen geldt. Met name in vergelijking met rood bewerkt vlees wijst dit op een betere samenstelling dan dierlijke vleesproducten, wat kan helpen om leefstijlziektes tegen te gaan.” 

Gelijkwaardige voedingswaarde

De onderzochte plantaardige melksoorten — sojamelk, havermelk, kokosmelk en amandelmelk — bleken in verschillende landen net zo goed of zelfs beter te zijn dan koemelk. “Naast Nederland hebben met name België, Italië, het Verenigd Koninkrijk en Tsjechië plantaardige melk een gelijkwaardige voedingswaarde als koemelk. Sojamelk bleek hierin de gezondste en heeft over het algemeen een betere voedingswaarde dan koemelk. ”In andere landen is het verrijken van plantaardige melk met essentiële voedingsstoffen nog niet zo gebruikelijk als in Nederland. We zien dat Nederlandse sojamelk niet alleen lager is in verzadigd vet en suiker dan koemelk, maar ook net zoveel eiwit, calcium en vitamines bevat.”

Over het onderzoek

ProVeg bekeek de voedingswaardes van 673 plantaardige producten uit 11 landen, waarvan 422 vleesvervangers en 251 soorten plantaardige melk. Behalve uit Nederland komen de onderzochte producten uit België, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Polen, Tsjechië, Italië, Spanje, de Verenigde Staten, Zuid-Afrika en Maleisië.

De vleesvervangers zijn beoordeeld op totaal vetgehalte, verzadigd vet, zout, suiker, eiwit, voedingsvezels en toegevoegd ijzer en vitamine B12. Voor plantaardige melk is gekeken naar totaal vet, verzadigd vet, zout, suiker, eiwit en toegevoegd calcium en vitamines B12, B2 en D. Ook is er een vergelijking gemaakt met de gemiddelde voedingswaardes van equivalente dierlijke vlees- en zuivelproducten.

In elk land zijn producten bekeken van 2 of meer supermarktketens die samen minimaal 75% marktaandeel hebben in dat land. In de Nederlandse data zijn alle huismerk en A-merk producten meegenomen die in de genoemde productcategorieën vallen en verkrijgbaar zijn bij Albert Heijn, Jumbo, Lidl, Aldi en Plus. Biologische producten zijn uitgesloten van het onderzoek omdat deze niet verrijkt mogen worden met toegevoegde voedingsstoffen.

De gemiddelde totale scores van plantaardige vleesvervangers per land en vergelijkbare dierlijke referentieproducten.

*De gemiddelde voedingswaarde van de dierlijke producten is gebaseerd op de USDA Food Data Central en UK Food Composition Database. 

De gemiddelde totale scores van plantaardige melk per land en vergelijkbare dierlijke referentieproducten.

*De gemiddelde voedingswaarde van de koemelk is gebaseerd op de USDA Food Data Central en UK Food Composition Database.