“Vlees moet op rantsoen” (De Telegraaf), “Klimaatdrammers komen je kiloknaller afpakken” (GeenStijl), “Zet het mes in de gehaktbal en hij verandert in een splijtzwam” (NRC Handelsblad). Met zulke krantenkoppen is het niet gek dat de politiek terughoudend is om zich te bemoeien met onze vleesconsumptie. Toch is daar onder kiezers wel degelijk veel draagvlak voor, blijkt uit onderzoek van Kieskompas in opdracht van ProVeg Nederland.

Hoewel de meeste Nederlanders (85%) vinden dat het wel of niet eten van dierlijke producten een persoonlijke keuze moet zijn, is ruim 70% van mening dat de overheid hierin zou mogen sturen, of zelfs verbieden (13%). Het idee dat de overheid zich hier niet mee mag bemoeien, leeft slechts bij een minderheid van zo’n 30%.

Gevraagd naar wat voor soort doelstellingen de overheid zou moeten nastreven blijkt de Nederlandse bevolking een hogere ambitie te hebben dan de overheid zelf. Waar de overheid regelmatig verwijst naar de 50% dierlijk, 50% plantaardig doelstelling van het Voedingscentrum, willen kiezers gemiddeld genomen bijna 60% plantaardig en 40% dierlijk eiwit in 2025. De enigen die lager inzetten dan de overheid zijn kiezers van de PVV, Forum voor Democratie en SGP – maar ook zij willen nog steeds een vermindering in het percentage dierlijk eiwit zien ten opzichte van het huidige Nederlandse dieet, waarin 60% van de eiwitten van dieren afkomstig is.

Wil de regering die 50/50 doelstelling in 2025 ook echt halen, dan zijn er volgens het Kieskompas-onderzoek verschillende maatregelen die een nieuw kabinet zou kunnen nemen met steun van een meerderheid van de Nederlanders. In de New Food Kieswijzer zijn er 10 op een rij gezet, waarbij per partij zowel de mening van de achterban als de partij zelf in kaart is gebracht. Het algemene beeld is ook hier dat kiezers verder willen gaan dan de partijen waar ze op stemmen. Zo wil niet alleen een meerderheid van de Nederlanders, maar óók van de CDA-stemmers en VVD-stemmers dat de bio-industrie wordt afgeschaft. In tegenstelling tot de partijen zelf zijn CDA-stemmers het eens met 8 van de 10 stellingen, VVD-stemmers met 7. Met het ‘afpakken’ – of in elk geval verbieden – van de kiloknaller zijn de kiezers van alle onderzochte partijen het eens, inclusief PVV, Forum voor Democratie en SGP.

Desondanks laten ook de partijen in hun verkiezingsprogramma’s van deze campagne flink meer plannen voor vleesvermindering zien dan vier jaar geleden. Zo zet de ChristenUnie in haar partijprogramma expliciet in op een verkleining van de veestapel – een heet hangijzer in het huidige kabinet – en vermindering van de vleesconsumptie. D66 en GroenLinks willen de veestapel halveren, de Partij voor de Dieren zelfs met driekwart krimpen. Vier partijen (ChristenUnie, D66, GroenLinks en Partij voor de Dieren) pleiten voor een duurzaamheidsheffing op vlees. De VVD en D66 zien veel kansen in de ontwikkeling van kweekvlees.