Proefpersonen die een Veggie Challenge van 30 dagen deden, aten gemiddeld een kwart minder vlees dan een controlegroep. Maar alleen wanneer ze daarbij hun vrienden of familie betrokken, hielden ze dat drie maanden later nog steeds vol, schrijven onderzoekers van de Universiteit Hasselt in npj Climate Action.

Het onderzoek volgde 1.213 Nederlandse en Vlaamse proefpersonen gedurende vier maanden en vroeg hen vier keer een vragenlijst in te vullen over hun eetpatroon. De deelnemers werden willekeurig ingedeeld in drie groepen. De eerste, de ‘individuele groep’, werd gevraagd om mee te doen aan de Veggie Challenge, een coachingsprogramma om dertig dagen meer plantaardig en minder dierlijk te eten, ondersteund door een speciale mobiele app. Een tweede, de ‘sociale groep’, werd niet alleen gevraagd het programma te volgen, maar ook aangespoord om hun vrienden of familie uit te nodigen mee te doen of te betrekken bij de challenge. De app bood de mogelijkheid dit te doen door middel van een ‘Veggie Challenge team’. Een derde groep diende als controle en vulde alleen de vragenlijsten in die ook aan de andere groepen werden gegeven. Een dergelijk ‘gerandomiseerd onderzoek’ geldt in de wetenschap als de gouden standaard voor het bepalen van de effectiviteit van acties gericht op gedragsverandering.

Minder dierlijke producten

Na de 30 dagen bleek de gemiddelde consumptie van dierlijke producten (vlees, vis, zuivel en eieren) in zowel de individuele als de sociale groep 16-17% lager te liggen dan in de controlegroep, een statistisch significant verschil. De consumptie van vlees lag zelfs 22-27% lager. Tussen de individuele en sociale groep onderling waren op dat moment geen significante verschillen te zien. Heel anders was dat bij een volgende meting, een maand later: de gemiddelde consumptie van de individuele groep veerde terug, bijna tot hetzelfde niveau als dat van de controlegroep. In de sociale groep hield de verlaging echter stand. Ook bij de laatste meting, na drie maanden, bleef de dierlijke productconsumptie in de sociale groep significant verlaagd met 11% ten opzichte van de controlegroep (zie grafiek). De vleesconsumptie in de sociale groep was na drie maanden zelfs nog steeds 25% lager ten opzichte van de controlegroep

Sociale steun

Onderzoeker Rosaly Severijns: “Onderzoek naar maatregelen voor gedragsverandering, bijvoorbeeld het geven van informatie, laat vaak zien dat het moeilijk is om gedrag blijvend te veranderen. Uit ons onderzoek blijkt dat een aanmoediging om vrienden en familie te betrekken zorgt voor de sociale steun die nodig is om langdurend minder dierlijke producten te eten. Zo’n simpele aanmoediging zou ook wijder ingezet kunnen worden om andere milieuvriendelijke of gezonde gewoontes te stimuleren.”

Samen, niet alleen

Het onderzoek is een samenwerking tussen de Universiteit Hasselt en ProVeg Nederland, de stichting die de Veggie Challenge ontwikkelde. ProVeg was niet betrokken bij de uitvoering van het onderzoek en de interpretatie van de data. Het is de eerste keer dat een programma zoals de Veggie Challenge volgens de hoogste wetenschappelijke standaarden wordt getoetst in een peer reviewed artikel.

Pablo Moleman, strategisch directeur van ProVeg Nederland: “De uitkomsten van dit onderzoek hebben ons verrast. Ze zijn voor ons een motivatie om ons in ons werk nog veel sterker op groepen te gaan richten, in plaats van op individuen. Zo willen we de Veggie Challenge nog meer onder de aandacht brengen bij grote of kleine gemeenschappen: collega’s, vrienden of sportverenigingen. Daarvoor werken we bijvoorbeeld samen met bedrijven en instellingen. Dit onderzoek laat zien: gezonder en duurzamer eten doe je samen, niet alleen.”

Veggie Challenge

De Veggie Challenge is een coachingsprogramma waarbij gebruikers met behulp van een mobiele app zichzelf een doel stellen om dertig dagen lang hun consumptie van vlees en/of andere dierlijke producten te verminderen. Via de app ontvangen ze dagelijks ondersteuning in de vorm van informatie, tips en recepten, en kunnen ze bijhouden hoe ze eten en hoeveel CO2, land, water en dierenlevens ze daarmee besparen. Ook is het mogelijk om met meerdere deelnemers een team aan te maken, om recepten met elkaar te delen en de gezamenlijke milieubesparingen bij te houden. Tot nu toe deden wereldwijd zo’n 650.000 mensen mee aan de Veggie Challenge, die in meerdere talen beschikbaar is.