Politiek
ProVeg Kieswijzer 2023
november 21, 2023
Morgen is het zo ver, dan gaan we naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. ProVeg heeft de verkiezingsprogramma’s van vrijwel alle partijen geanalyseerd en beoordeeld op hun plannen voor de eiwittransitie. Die partijen hebben we in drie categorieën geplaatst: de koplopers, middenpartijen en achterblijvers. Wil jij morgen stemmen voor een meer plantaardige wereld? Lees dan onze ranking!
In september concludeerde Kieskompas al dat Nederlanders veel verwachten van het nieuwe kabinet als het gaat om de Eiwittransitie: zo wil een ruime meerderheid bijvoorbeeld dat de overheid de ontwikkeling van plantaardige alternatieven stimuleert via subsidies, dat de veestapel wordt verkleind en dat er een verbod komt op de ‘kiloknaller’.
Met die wensen en de andere resultaten van het rapport, hebben wij de partijprogramma’s geanalyseerd.
De koplopers
Als de Eiwittransitie voor jou een belangrijk onderwerp is, dan kan je morgen met een gerust hart op één van deze partijen stemmen. Het zal weinigen verrassen dat Partij voor de Dieren in de groep met koplopers staat. Partij voor de Dieren staat voor een radicale omslag van hoe wij met dieren om moeten gaan. Dit vertaalt zich in heel veel concrete maatregelen om zo snel mogelijk tot een plantaardige wereld te komen. Een kleine greep uit de voorstellen: een ‘slachtbelasting’ voor slachthuizen, stimuleren van ontwikkeling van plantaardige alternatieven voor vlees, vis, zuivel en eieren (inclusief kweekvlees), einde aan promotie van dierlijke producten en een einde aan kiloknallers.
Ook GroenLink/PvdA, D66 en Volt maken onderdeel uit van de koplopers. Zo heeft GroenLinks/PvdA een zeer ambitieus doel voor de eiwittransitie geformuleerd: in 2030 moet 60 % van wat wij consumeren plantaardig zijn. D66 en Volt stellen beiden vergaande maatregelen voor om de eiwittransitie te versnellen: belastingmaatregelen om plantaardig goedkoper te maken ten opzichte van dierlijk, investeren in kweekvlees en de aanbiedingen op vlees in de supermarkten beperken. D66 noemt als enige partij expliciet ‘verbruiksbelasting’ op plantaardige alternatieven voor zuivel (de “limonadetaks”); zij wil daarin geen onderscheid meer maken tussen dierlijke en plantaardige zuivel, die belasting moet worden gelijkgetrokken.
De middengroep
De middengroep wordt gevormd door onder andere de SP en BIJ1. Beide partijen staan bekend als partijen die meestal meestemmen met maatregelen die de eiwittransitie versnellen. In hun partijprogramma’s neemt dit onderwerp helaas geen grote plaats in, waardoor wij niet goed kunnen beoordelen hoe zij de eiwittransitie willen bevorderen.
De VVD wil Nederlanders stimuleren om duurzame keuzes te maken, onder andere door plantaardige alternatieven op een positieve manier onder de aandacht te brengen en de ontwikkeling van kweekvlees en precisie fermentatie te ondersteunen. De ChristenUnie is van de middengroep het meest concreet in de ambities en maatregelen: zij wil dat er wordt geïnvesteerd in de eiwittransitie, bijvoorbeeld door een betere samenwerking met boeren en mkb-ers. Daarnaast wil de ChristenUnie vlees en zuivel zwaarder belasten dan groente en fruit.
De achterblijvers
De partijen DENK, CDA, NSC, SGP schenken weinig tot geen aandacht aan de eiwittransitie in hun partijprogramma’s. Daarom maken zij deel uit van de laatste groep. De BBB, PVV, FvD, JA21 stellen maatregelen die juist zouden leiden tot meer dierlijke consumptie.