In januari 2020 lanceren 33 organisaties ‘Smart Protein’, een baanbrekend nieuw EU-project om alternatieve eiwitproducten te ontwikkelen. Onder het project zal vanaf volgend jaar een reeks zeer innovatieve, nieuwe eiwitrijke voedingsmiddelen worden ontwikkeld, op basis van planten, schimmels, en reststromen uit de voedingsindustrie. De eerste golf nieuwe producten – inclusief plantaardig vlees, vis, zeevruchten, kaas en andere zuivelproducten, evenals gebak en kindervoeding – zal naar verwachting in of rond 2025 op de markt komen.

Het project is een samenwerking van 33 partners uit de industrie, het onderzoek en de academische wereld in 21 verschillende landen, waaronder Nederland. De leiding is in handen van de School of Food and Nutritional Sciences op University College Cork in Ierland. Belangrijke samenwerkingspartners zijn Barilla, Nutricia, het Fraunhofer Instituut, de Universiteit van Kopenhagen, Thai Union, AB InBev en de internationale non-profit organisatie ProVeg International.

Eiwitten van de toekomst

Het project heeft tot doel om het eiwit-aanbod van de toekomst te helpen realiseren, door duurzame en gezonde alternatieven te ontwikkelingen voor dierlijke eiwitten als vlees, vis en zuivel. Het project biedt daarmee een antwoord op enkele van de meest urgente uitdagingen waarmee de planeet wordt geconfronteerd, waaronder klimaatverandering en de wereldwijde voedselzekerheid.

Emanuele Zannini, Senior Research Officer bij de Universiteit van Cork en de hoofdcoördinator van Smart Protein: “Met het Smart Protein-project herscheppen we de hele eiwit-waardeketen, van productie tot consumptie, zowel wat betreft de productie- als milieuprestaties. We willen ook werken aan herstel van de bodemgezondheid door middel van regeneratieve landbouwmethoden, die in staat zijn de uitstoot van broeikasgassen te verminderen door over te schakelen naar landbouw die CO2 opneemt in plaats van uitstoot.”

Het gebruik van reststromen 

De aanpak en strategie van Smart Protein zijn uniek omdat de belangrijkste focus ligt op het voor menselijke consumptie opwaarderen van reststromen en bijproducten uit de voedingsindustrie: ingrediënten die tegenwoordig nog vaak worden weggegooid of ingezet voor laagwaardige dierlijke productie. Zo wordt gewerkt aan microbiële biomassa-eiwitten van eetbare schimmels, gevoed door zijstromen als pasta (pasta-residuen), bier (afgewerkte gist en kiemworteltjes van mout) en broodkorsten.

Nieuwe producten zullen ook worden ontwikkeld uit planten, waaronder tuinbonen, linzen, kikkererwten en quinoa – met een focus op het verbeteren van hun structuur en smaak. Onderzoek naar kosteneffectieve eiwitextractie, eiwitchemie, polymere structuur, fysicochemisch gedrag en eiwit-eiwit interactie zal worden uitgevoerd om de functionaliteit van deze eiwitten te maximaliseren en het gebruik in voedsel en dranken aan te passen.

Verena Wiederkehr, International Head of Food Industry & Retail voor ProVeg International: “Deze innovatieve technieken en processen zijn nog niet eerder toegepast op een project van deze schaal en soort, en de potentiële positieve impact voor de planeet is enorm. Door bijproducten en residuen te up-cyclen tot eetbaar eiwit voor menselijke consumptie, zetten we enorme stappen in de richting van een broodnodige circulaire economie die onze snelgroeiende bevolking echt kan voeden. ”

Smart Protein heeft een totaal budget van € 9,6 miljoen, waarvan € 8,2 miljoen wordt verstrekt door de Europese Commissie. Het project loopt gedurende vier jaar vanaf 1 januari 2020.