Wat vindt Nederland van de Eiwittransitie?
Een grootschalig onderzoek naar denkbeelden van Nederlanders over de toekomst van vlees
Foto: Ramon van Flymen / Hollandse-Hoogte
Vanuit de wetenschap, dierenbeschermers, gezondheids- en milieuorganisaties klinkt een steeds luidere roep om een transitie naar een minder dierlijk, meer plantaardig voedselsysteem. Maar hoe denkt de Nederlandse bevolking daar over?
In de serie “Wat vindt Nederland van de Eiwittransitie?” duiken we in de denkbeelden, verwachtingen en motivaties van Nederlanders – gebaseerd op een representatieve steekproef van ruim 8.500 personen uit het panel van Kieskompas – om zo het publieke draagvlak voor eiwittransitie en de toekomstvisies van Nederlanders in beeld te brengen.
Deze studie versterkt het beeld dat veel Nederlanders ondersteuning geven aan het minder ‘vleesrijk’ maken van onze voedselproductie en -consumptie. De eiwittransitie heeft, kortom, maatschappelijk draagvlak.
DR. HANS DAGEVOS
SENIOR ONDERZOEKER WAGENINGEN UNIVERSITEIT


De toekomst van de veehouderij
In dit rapport kijken we naar attitudes van de meest filosofische aard: hoe kijken Nederlanders aan tegen het gebruik van dieren als voedsel? Welke motivaties spelen hierbij de belangrijkste rol? En zien zij een reductie of zelfs afschaffing hiervan als haalbaar of wenselijk, nu of in de toekomst? Een meerderheid van de bevolking blijkt voorstander van het verminderen van het gebruik van dieren. Een substantiële minderheid van ongeveer een kwart gaat verder dan dat en ziet een toekomst voor zich waarin dieren niet meer als voedsel worden gebruikt.

De rol van de overheid
Vlees lijkt steeds meer een politieke splijtzwam te worden. De vraag is of dit ook door kiezers zo wordt ervaren. In deze studie onderzoeken we hoe Nederlanders, van links tot rechts, denken over de eiwittransitie. Welke rol mag de overheid spelen in het stimuleren daarvan? Mag die zich wel bemoeien met onze voedselkeuzes? Het blijkt dat er een verrassend breed draagvlak is voor een meer sturende en ambitieuzere rol van de overheid in het verminderen van de vlees- en zuivelconsumptie.

De rol van het bedrijfsleven
De eiwittransitie is niet alleen een zaak voor consumenten. Voedselproducenten, retailers en horecabedrijven oefenen veel invloed uit op de voedselconsumptie door onder meer het bepalen van het aanbod, reclames en beprijzing. Ze hebben daarmee sterke middelen in handen om een vermindering van de vleesconsumptie te stimuleren. Maar willen klanten dat? Deze studie toont dat een meerderheid van de Nederlanders juist vindt dat supermarkten en restaurants een verantwoordelijkheid hebben om meer plantaardig voedsel te stimuleren.


De New Food Kieswijzer
In aanvulling op het opinie-onderzoek door Kieskompas brachten wij rondom de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 ook de standpunten van 14 politieke partijen in kaart. De New Food Kieswijzer vergelijkt deze standpunten met die van de kiezers van deze partijen. Het blijkt dat kiezers in het algemeen ambitieuzer zijn en meer openstaan voor overheidssturing in de vlees- en zuivelconsumptie dan de partijen waar ze op stemmen.
Verantwoording en dataset
In de rapporten is een beknopte onderzoeksverantwoording opgenomen. Voor de volledige verantwoording verwijzen wij u door naar onderstaande link. Wij geloven in open wetenschap en willen verder onderzoek naar de eiwittransitie aanmoedigen. Wij zien graag dat de resultaten uit het Kieskompas onderzoek gebruikt worden door anderen om eigen onderzoeksvragen te beantwoorden. Daarom stellen wij de volledige dataset van het onderzoek vrij beschikbaar voor wetenschappelijk onderzoek. Neem contact met ons op via [email protected] voor verdere informatie.