Kury i ich podstawowe potrzeby

Kury są zwierzętami społecznymi. W swoim naturalnym środowisku ptak, który jest najbliższym dzikim krewnym udomowionej kury, kur bankiwa, żyje w grupach do 20 kur z jednym kogutem.^[1]Brade, W. et al. (eds) (2008): Legehuhnzucht und Eiererzeugung: Empfehlungen für die Praxis. Landbauforschung Sonderheft 322. Braunschweig: Johann Heinrich von Thünen-Institut. Online unter: … Continue reading Grupy te tworzą wyraźną hierarchię, czyli “porządek dziobania”, umożliwiającą im pokojową koegzystencję.^[2]Gautier, Z.(2002): Gallus gallus. Animal Diversity Web. Available at http://animaldiversity.org/accounts/Gallus_gallus/ [26.01.2018]

Kury spędzają znaczną część czasu na poszukiwaniu pożywienia, co obejmuje wędrówki, drapanie i dziobanie ziemi.^[3]Hoy, S., (ed) (2009): Nutztierethologie: 35 Tabellen. UTB Agrarwissenschaften, Veterinärmedizin 3312. Stuttgart: Ulmer. pp. 210 Regularnie kąpią się w kurzu, ziemi lub piasku i pielęgnują swoje pióra, aby zachować czystość i zdrowie. Kury najczęściej pozostają na ziemi, ale wlatują na drzewa lub na wysokie grzędy, aby odpocząć lub kiedy wyczują zagrożenie.

Kury to inteligentne i empatyczne osobniki

Kury to inteligentne i wrażliwe osobniki o odmiennych osobowościach. Ich komunikacja jest złożona, odnotowano co najmniej 24 różne dźwięki.^[4]Collias, N. E. (1987): The Vocal Repertoire of the Red Junglefowl: A Spectrographic Classification and the Code of Communication. The Condor, no. 89 (n.d.): pp. 510–524. Badania wykazały, że zdolności poznawcze kur są porównywalne ze zdolnościami ssaków, takich jak koty, psy, a nawet naczelne.^[5]Smith, C. L. & S. L. Zielinski (2015): Schlaue Hühner. Available at http://www.spektrum.de/news/schlaue-huehner/1342910 [03.03.2018] Na przykład, kury są zdolne do zrozumienia trwałości obiektów (rozumienia, że obiekty poza zasięgiem wzroku ciągle istnieją), co przekracza zdolności poznawcze u ludzkich niemowląt. Nowonarodzone pisklęta potrafią wykonywać operacje matematyczne, rozróżniać wielkości i odróżniać lewo od prawa – tak jak ludzie.^[6]Rugani, R., L. Fontanari, E. Simoni et al. (2009):. Arithmetic in Newborn Chicks. Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences 276, no. 1666 (July 7, 2009): pp. 2451–2460.

Istnieją również mocne dowody na emocjonalne zdolności kurcząt. Matki kury wykazują zdolność empatii, gdy obserwują swoje pisklęta doświadczające stresu, a w rezultacie same wykazują oznaki stresu.^[7]Nature (2011): Animal behaviour: Chickens feel for each other. 471, no. 7338 (March 17, 2011): 268–268. doi:10.1038/471268c. ^[8]Edgar, J.L., E.S. Paul & C.J. Nicol (2013): Protective Mother Hens: Cognitive Influences on the Avian Maternal Response. Animal Behaviour 86, no. 2, pp. 223–229. ^[9]Edgar, J. L., J. C. Lowe, E. S. Paul, et al. (2011): Avian maternal response to chick distress. Proceedings of the Royal Society of London B: Biological Sciences. 278, p.3129–3134 Ponadto kury nawiązują silne przyjaźnie i wolą towarzystwo jednych kur od innych.^[10]Hauser, J. & B. Huber-Eicher (2004): Do Domestic Hens Discriminate between Familiar and Unfamiliar Conspecifics in the Absence of Visual Cues? Applied Animal Behaviour Science 85, no. 1–2 … Continue reading

Współczesne rasy znoszące jaja

Przemysł jajczarski wyraźnie odróżnia rasy kur niosek od kur brojlerów hodowanych na mięso. Kury nioski są hodowane w celu znoszenia jak największej liczby jaj i są trzymane w sztucznym oświetleniu, które ma jeszcze bardziej zwiększać ich nieśności. W rezultacie te “wysokowydajne” kury składają średnio 300 jaj rocznie. Podobnie jak ich dzicy krewni (kur bankiwa), rasy kur, które nie zostały genetycznie wyselekcjonowane ze względu na wysoką nieśność, składały mniej niż 40 jaj rocznie.^[11]Hoy, S., (ed) (2009): Nutztierethologie: 35 Tabellen. UTB Agrarwissenschaften, Veterinärmedizin 3312. Stuttgart: Ulmer. p. 204 W wyniku tak nienaturalnie wysokiej liczby składanych jaj, ciała kur niosek szybko się “wyczerpują”. Wypadki, choroby, złamania kości i zapalenie jajowodów są powszechne, podobnie jak przedwczesna śmierć.

Warunki życia w zakładach produkujących jaja

Na całym świecie ponad 7 miliardów kur hodowanych na fermach jajczarskich znosi w sumie ponad 1,3 biliona jaj rocznie. W samej Europie hoduje się 500 milionów kurcząt.^[12]Food and Agriculture Organization of the United Nations (2017): FAOSTAT Statistics Database. Available at http://www.fao.org/faostat/en/#data/QL [03.03.2018] Chociaż warunki różnią się na całym świecie, większość kur jest trzymana w jednym z czterech rodzajów systemów hodowlanych: chowie klatkowym, ściółkowym, wolnowybiegowym lub ekologicznym.

Chów klatkowy

Większość kur niosek żyje w konwencjonalnych klatkach bateryjnych. Klatki te zapewniają każdemu ptakowi zaledwie 550 cm2 przestrzeni – to mniej niż arkusz papieru A4.^[13]COUNCIL DIRECTIVE 1999/74/EC of 19 July 1999 laying down minimum standards for the protection of laying hens W Europie zakazano stosowania klatek w systemie bateryjnym, jednak kury często są trzymane w grupowych klatkach wzbogaconych, w których każda kura ma do dyspozycji 750 cm2 przestrzeni. Klatki te podzielone są na kilka obszarów o różnych funkcjach, w jednej klatce żyje od 60 do 80 kur. Zarówno w systemie bateryjnym, jak i w klatkach wzbogaconych, ciasne warunki uniemożliwiają kurom zaspokojenie podstawowych potrzeb fizycznych i instynktownych: chodzenie, rozciąganie skrzydeł, kąpiele piaskowe i poszukiwanie pożywienia. Około 56 % europejskich hodowli kur niosek żyje w systemach klatkowych.^[14]European Commission (2016): EU Market Situation for Eggs. Committee for the Common Organisation of the Agricultural Markets. 23. June 2016. Available at http://www.eepa.info/Statistics.aspx … Continue reading

Chów ściółkowy

W systemach ściółkowych kury żyją razem tak gęsto, że dziewięć kur zmuszonych jest do dzielenia jednego metra kwadratowego.^[15]COUNCIL DIRECTIVE 1999/74/EC of 19 July 1999 laying down minimum standards for the protection of laying hens Wielkość stada niosek w tym chowie jest często ogromna. Na przykład w Niemczech w jednym kurniku może być trzymanych do 6000 kur.^[16]Tierschutz-Nutztierhaltungsverordnung in der Fassung der Bekanntmachung vom 22. August 2006 (BGBl. I S. 2043), die zuletzt durch Artikel 1 der Verordnung vom 14. April 2016 (BGBl. I S. 758) geändert … Continue reading W tak dużych grupach kury nie są w stanie stworzyć stabilnej hierarchii, która jest im potrzebna do zapewnienia pokojowego wspólnego życia. Prowadzi to do ogromnego stresu i ciągłych konfliktów, a ciasne warunki uniemożliwiają słabszym ptakom ucieczkę przed bardziej dominującymi i agresywnymi osobnikami.^[17]Hoy, S., (ed) (2009): Nutztierethologie: 35 Tabellen. UTB Agrarwissenschaften, Veterinärmedizin 3312. Stuttgart: Ulmer. pp. 207 – 209 W Unii Europejskiej przepisy wymagają, aby tylko jedna trzecia powierzchni była pokryta ściółką, reszta jest zazwyczaj pokryta drucianą siatką, która rani łapy kur. Około 26 % europejskich hodowli kur niosek trzymanych jest w systemach ściółkowych.^[18]European Commission (2016): EU Market Situation for Eggs. Committee for the Common Organisation of the Agricultural Markets. 23. June 2016. Available at http://www.eepa.info/Statistics.aspx … Continue reading

Chów wolnowybiegowy

Mimo nazwy, kury w tzw. chowie wolnowybiegowym, spędzają większość czasu w warunkach bardzo zbliżonych do warunków panujących w systemach ściółkowych. Zgodnie z przepisami, kury w systemach wolnowybiegowych muszą mieć dostęp do otwartej przestrzeni. Jednak w praktyce drzwi na zewnątrz są często zamknięte w niektóre dni, a duże zagęszczenie hodowli uniemożliwia kurom z tylnej części kurnika dostęp wyjścia. Ponadto, kury mogą unikać obszarów zewnętrznych, jeśli nie ma tam dla nich schronienia ani roślinności, ponieważ obawiają się drapieżników.^[19]Commission Regulation (EC) No 557/2007 of 23 May 2007 laying down detailed rules for implementing Council Regulation (EC) No 1028/2006 on marketing standards for eggs Około 14% kur niosek żyjących w Europie żyje w systemach wolnowybiegowych.^[20]European Commission (2016): EU Market Situation for Eggs. Committee for the Common Organisation of the Agricultural Markets. 23. June 2016. Available at http://www.eepa.info/Statistics.aspx … Continue reading

Chów ekologiczny

Warunki w systemach rolnictwa ekologicznego są na ogół podobne do warunków w systemach chowu na wolnym wybiegu. Kury mogą być trzymane w zagęszczeniu wynoszącym do sześciu ptaków na metr kwadratowy. Chociaż wielkość stada jest prawnie ograniczona do 3000 ptaków, nadal znacznie przekracza ona preferencje kur w warunkach naturalnych, w których liczebność grupy nie przekracza 20 kur. W rezultacie konflikty, stres i urazy wśród kur są nadal powszechne. Systemy chowu ekologicznego są jedynymi systemami chowu w Europie, w których kurczęta nie są rutynowo poddawane przycinaniu dziobów. Jedynie 4 % europejskich kur niosek jest hodowane metodami ekologicznymi.^[21]European Commission (2016): EU Market Situation for Eggs. Committee for the Common Organisation of the Agricultural Markets. 23. June 2016. Available at http://www.eepa.info/Statistics.aspx … Continue reading

Przycinanie dziobów

W większości ferm jajczarskich pisklęta mają w młodym wieku przycinane dzioby, aby zapobiec dziobaniu się nawzajem i przypadkom kanibalizmu w późniejszym czasie, co jest spowodowane dużym zagęszczeniem w hodowli.^[22]Bilcík, B. & L. J. Keeling (2000): Relationship between Feather Pecking and Ground Pecking in Laying Hens and the Effect of Group Size. Applied Animal Behaviour Science 68, no. 1 (May 5, … Continue reading Przycinanie dziobów modyfikuje ciało kurcząt tak, aby dopasowało się do nienaturalnego i wywołującego stres środowiska, zamiast modyfikować środowisko w taki sposób, aby zaspokoić podstawowe potrzeby kurcząt.

Najpowszechniejszą metodą przycinania dziobów jest użycie gorącego ostrza. Innym sposobem jest dociskanie dziobów do gorącej metalowej płyty i wypalanie ich. W obu przypadkach zabiegi wykonuje się bez znieczulenia. Podczas tego doświadczenia kurczęta odczuwają silny ból, a przez resztę życia mogą odczuwać chroniczny ból i wrażliwość dzioba.^[23]Breward, J., & M. J. Gentle (1985): Neuroma Formation and Abnormal Afferent Nerve Discharges after Partial Beak Amputation (Beak Trimming) in Poultry. Experientia 41, no. 9 (September 15, 1985): … Continue reading

Ubój męskich kurcząt

Pisklęta płci męskiej są uważane za bezwartościowe dla przemysłu jajczarskiego, ponieważ nie mogą składać jaj a ich hodowla na mięso jest nieopłacalna. W związku z tym, w pierwszym dniu życia pisklęta męskie są oddzielane i zabijane. Dwie najczęstsze metody uboju to uduszenie lub zmielenie żywcem.

Ubój kur niosek

Przemysł jajczarski maksymalizuje swoje zyski poprzez chów tylko najbardziej wydajnych kur niosek. Jednak nieśność kur naturalnie spada wraz z wiekiem i kury nioski we wszystkich systemach chowu są poddawane ubojowi już po roku. Są one następnie zastępowane młodszymi, bardziej wydajnymi osobnikami. Ta rotacja prowadzi do uboju kilku miliardów kur rocznie.

Według statystyk przemysłu jajczarskiego, wiele kur nie przeżywa nawet wystarczająco długo, aby zostać ubitymi po pierwszym roku życia. Około 10% umiera w pierwszym roku życia w wyniku nienaturalnych warunków składania jaj.^[24]Burch, D. G. S. (2012): Laying Hen Mortality by System – a Welfare Guide? Veterinary Record 171, no. 25, pp. 649–650. Available at … Continue reading Strata ta jest określana w branży jako “deficyt” i obliczana jako “strata dni produkcyjnych”.

Cholesterol: zagrożenie dla zdrowia wynikające ze spożycia jaj

Rocznie światowa populacja konsumuje około 200 jaj w przeliczeniu na mieszkańca.^[25]International Egg Commission (2015): Egg Industry Review 2015. Available at http://www.internationalegg.com/wp-content/uploads/2015/08/AnnualReview_2015.pdf [03.03.2018] Spożycie jaj wiąże się z zagrożeniami dla zdrowia. Jaja zawierają na przykład wysoki poziom cholesterolu i mogą sprzyjać miażdżycy, co zwiększa ryzyko chorób układu krążenia. Są również doskonałym żywicielem bakterii salmonelli, które mogą wywoływać choroby u ludzi i innych gatunków zwierząt. Skandale żywnościowe, takie jak jaja skażone dioksynami czy fipronilem stanowią kolejny powód, dla którego coraz więcej konsumentów ogranicza konsumpcję jaj lub całkowicie przestawia się na zdrowsze roślinne alternatywy.

Roślinne alternatywy jaj stają się coraz bardziej popularne

Jaja są ważnym składnikiem w kuchniach wielu krajów, np. do wypieków i deserów, majonezów, sosu holenderskiego. Jednakże ze względu na stosowane przemysłowe metody ich produkcji, jaja wiążą się ze znacznymi kosztami dla dobrostanu zwierząt, środowiska naturalnego i naszego zdrowia. Obecnie istnieją zdrowsze, roślinne alternatywy dla jaj, odpowiednie do każdego zastosowania. Należą do nich mus jabłkowy lub banany – do pieczenia oraz kala namak – dla typowego smaku jaja, a także dostępne na rynku produkty alternatywne. ProVeg przedstawia najlepsze roślinne alternatywy jaj i wyjaśnia, jak kreatywnie wykorzystać je w kuchni.

ProVeg wspiera dostępność roślinnych alternatyw jaj

ProVeg nie tylko przedstawia zdrowe i wolne od okrucieństwa alternatywy, ale także sprawia, że są one łatwiej dostępne. Wspiera i umożliwia szereg wydarzeń, od tych corocznych jak VeggieWorld i VegMed po ważne wydarzenia jednorazowe takie jak szkolenia CEVA oraz sympozja prawno-polityczne. Ponadto ProVeg udziela rad i wsparcia innowacyjnym firmom, które chcą wzbogacić rynek o swoje produkty roślinne. Działania obejmują współpracę ze start-upami jak i z dużymi międzynarodowymi markami supermarketów, aż po doradzanie V-Label, czyli oznakowaniu, które gwarantuje, że produkt jest wegański lub wegetariański. Dowiedz się więcej o tym, co robimy, aby pomóc światu w przemianie w kierunku bardziej roślinnego społeczeństwa i gospodarki, które są zrównoważone dla ludzi, zwierząt i naszej planety.