Jajo pojawia się w licznych mitach i zwyczajach, symbolizując często źródło życia i jest integralną częścią wielkanocnej tradycji. Dla wielu ludzi jest ważnym składnikiem, wydającym się nie do zastąpienia ze względu na swój smak, zdolność do łączenia składników, spulchniania i do tworzenia piany. My pokażemy Wam czym zastąpić jajko, by stworzyć tradycyjne smaki przy pomocy przyjaznych dla zwierząt, roślinnych produktów.

Mąki: kukurydziana/ziemniaczana/sojowa/z ciecierzycy/owsiana/z tapioki – wypieki, omlety, panierki

1 łyżka mąki z 2-3 łyżkami wody zastępuje jedno jajko i świetnie sprawdzi się w wypiekach.
Mąka kukurydziana albo z ciecierzycy rozrobiona z gorącą wodą i niewielką ilością czarnej soli może też zastąpić jajko w panierce przygotowywanej np. do roślinnych kotletów. Dotatkowo mąka z cieciorki jest też świetną bazą do roślinnego omletu.

Czarna sól himalajska/Kala namak – idealny smak jajka!

Jeśli lubisz typowy smak jaj, możesz urozmaicić swój posiłek czarną solą. Jest to indyjska przyprawa złożona z soli i związków siarki, które nadają jej charakterystyczny zapach i smak właśnie JAJ! W kuchni roślinnej czarna sól jest używana do przyrządzania pasty “bezjajecznej”, majonezu roślinnego i wegańskiej “jajecznicy” – z tofu lub roślin strączkowych. Wegański majonez można przyrządzić z mleka sojowego, tofu, ale też z innych składników jak ziemniak, kalafior, fasola, orzechy nerkowca. Kala Namak doskonale nadaje się też do omletów wegańskich lub sałatek a la jajecznych. To gwarancja znanego nam jajecznego smaku!

Tofu – jajecznica, jajo do sałatki

Tofu nadaje się zarówno do wytrawnych, jak i słodkich potraw. Odpowiednio przyprawione doskonale sprawdza się jako zastępnik jajek na twardo (np. w sałatkach) i jajecznicy. ¼ szklanki rozdrobnionego tofu zastępuje jedno jajko. Połącz je na patelni z cebulką, czarną solą, kurkumą i masz gotowy przepis na pyszny odpowiednik jajecznicy!

Kurkuma – kolor

Ta przyprawa o złotym kolorze nadaje roślinnym potrawom a la jajecznym typowy żółty kolor, nie wpływając przy tym bardzo na smak. Kurkuma świetnie nadaje się do omletów roślinnych, tofucznicy, pasty “bezjajecznej”.

Dojrzały banan – wypieki

Dojrzały banan z powodzeniem zastąpi jajko w cieście. Po prostu rozgnieć go i wymieszaj z ciastem. 1/2 banana jest odpowiednikiem jednego jajka. W cieście może być wyczuwalny jego smak, co może być zaletą (np. w cieście czekoladowym).

Mus jabłkowy lub inny mus owocowy (a także z dyni i batatów) – wypieki

Taki mus pasuje do muffinek i mokrych ciast. Smak musu jest prawie całkowicie niewyczuwalny, ponieważ ginie podczas pieczenia. ¼ szklanki musu odpowiada jednemu jajku.

Siemię lniane – wypieki

Nasiona lnu nadają się idealnie do wszystkich rodzajów wypieków. W połączeniu z wodą po kilku minutach tworzą gęstą, kleistą papkę wiążącą składniki. 1 łyżka zmielonego siemienia lnianego wymieszana z 3 łyżkami wody zastępuje jedno jajko.

Chia – wypieki, desery

Nasiona chia wytwarzają w połączeniu z wodą żel, który przy pieczeniu doskonale wiąże składniki. Mieszankę przed użyciem należy odstawić na kilka minut żeby zgęstniała.
1 łyżka nasion chia wymieszana z 3 łyżkami wody zastępują jedno jajko.

Masło orzechowe – wypieki, kotlety

Masło orzechowe jest zamiennikiem jajka, który skleja składniki, np. w wypiekach, ale też w kotletach. 3 łyżki masła zastępują jedno jajko.

Agar – wypieki

Agar to roślinna substancja żelująca, która zastępuje w kuchni roślinnej żelatynę. Sprawdzi się też zamiast jajka w wypiekach, w proporcjach: 1 łyżeczka agaru + 1 łyżka wody.

Awokado – wypieki, kanapki

Rozgniecione dojrzałe awokado może zastąpić jajko w wypiekach, szczególnie tych czekoladowych. 1 awokado jest odpowiednikiem jednego jajka. Posolone czarną solą plasterki awokado, super sprawdzą się na kanapkach, jako odpowiednik jaja na twardo.

Soda + sok z cytryny lub woda gazowana – spulchnianie, wypieki

W wyniku połączenia sody z sokiem z cytryny następuje reakcja, w której powstaje nadający ciastu puszystość dwutlenek węgla. Sok z cytryny można zastąpić też octem, np. jabłkowym.
Odpowiednie proporcje to 1 łyżeczka sody i 1 łyżka soku zamiast jajka.

Również woda gazowana może być używana zamiast jajka w celu spulchniania. Świetnie nadaje się do wypieków i do naleśników. ¼ szklanki wody może zastąpić jedno jajko.

Inny patent, by szybko zastąpić jajko to połączenie ½ łyżeczki sody + 2 łyżki wody + 1 łyżka oleju. Jajko składa się w dużej mierze z oleju i wody, więc taka mieszanka również super sprawdzi się w wypiekach.

Aquafaba – sekretny sposób na najlepsze bezy i musy!

Pod tą nazwą kryje się woda, która zostaje nam po odsączeniu ciecierzycy z puszki lub woda po gotowaniu ciecierzycy, zawierająca dużo białka i skrobi. Ubija się ją tak samo jak białko z jajka, dzięki czemu można z niej przygotować m.in. bezę, makaroniki, biszkopty, mus czekoladowy, lody, a także roślinny majonez, omlet, ciasteczka. Po upieczeniu smak aquafaby zanika. 2 łyżeczki aquafaby zastępują jedno białko, a 3 łyżeczki jedno całe  jajko.

Koncentrat pomidorowy – do roślinnych burgerów

Koncentrat pomidorowy może pełnić rolę spoiwa w warzywnych hamburgerach. 1 łyżka koncentratu zastępuje jedno jajko.

Mączka chleba świętojańskiego (guma karobowa) – sekretny składnik roślinnych lodów

Ten naturalny zagęszczacz i środek wiążący uzyskuje się z nasion drzewa chleba świętojańskiego. Ponieważ mąka chleba świętojańskiego gęstnieje i wiąże się nawet wtedy, gdy nie jest podgrzewana, może być stosowana do zimnych potraw. Ponadto nadaje się do zagęszczania deserów, takich jak kremy, budynie i lody, ale także sosy i zupy.

Nic 🙂

W niektórych przepisach, w których jajko stanowi małą część wszystkich składników, można je po prostu pominąć. Np. placki ziemniaczane i naleśniki udadzą się też bez dodatku jajka. W cieście pierogowym brak jajka jest wręcz wskazany – ciasto jest wtedy delikatniejsze.

Dlaczego warto zastąpić jajko?

Według International Egg Commission (IEC) międzynarodowa konsumpcja wynosi 200 jaj rocznie na osobę. Pojawia się wiele dyskusji na temat zdrowotnych aspektów spożywania jajek, zawartego w nich cholesterolu, czy ich właściwości powodujących alergię. Jednak nie wszyscy wiedzą o tym, że ich produkcja tak samo jak w przypadku mięsa wiąże się z cierpieniem i zabijaniem zwierząt.

Nie chodzi jedynie o skandaliczne warunki hodowli klatkowej, które na materiałach filmowych pokazywały już liczne organizacje. Po zmniejszeniu wydajności w produkowaniu jaj kury są zabijane, zwykle w wieku 1,5 roku. Samce kurcząt są bezużyteczne przy produkcji jaj, dlatego często są poddawane zagazowaniu CO2 albo zmieleniu bezpośrednio po wykluciu. Metody te dotyczą zarówno produkcji konwencjonalnej, jak i ekologicznej.

Najlepszym sposobem na poprawę losu kur i kurcząt jest nie spożywanie jaj ani produktów zawierających jajka.  Jeśli możesz wybierz w tym roku święta bez jajek, ale z tradycyjnymi smakami.
 Kilka super przepisów wielkanocnych, znajdziesz w naszym poście: Roślinna Wielkanoc z Weganonem

Źródła:

International Egg Commission (2013): Atlas of the Global Egg Industry. Available at: http://www.internationalegg.com/wp-content/uploads/2015/08/atlas_2013_web.pdf [07.12.16].

United States Department of Agriculture (2016): Basic Report Egg, whole, raw, fresh. Available at: https://ndb.nal.usda.gov/ndb/foods/show/112?manu=&fgcd=&ds= [15.12.16].

Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO) (2016): FAOSTAT statistics database. Available at: http://www.fao.org/faostat/en/#data [15.12.16].