Proveg
NOWE OBLICZE BIAŁKA: 4 OBIECUJĄCE UPRAWY #SMARTPROTEIN
28 lipca, 2021
Wraz ze wzrostem liczby ludności na świecie, rośnie również zapotrzebowanie na źródła białka, a także konieczność zwiększenia efektywności produkcji pod względem wykorzystania zasobów naturalnych. Projekt Smart Protein ma na celu promowanie upraw roślin, które są pożywne, mają mniejszy wpływ na planetę niż żywność pochodzenia zwierzęcego, a jednocześnie są niedrogie, dostępne i mają szeroki zakres zastosowań kulinarnych. Poniżej przedstawiamy niektóre z najbardziej obiecujących kandydatów.
Kathleen Gerstenberg
Smart Protein: dążenie do tworzenia alternatywnych źródeł białka
Przewiduje się, że do 2050 roku populacja Ziemi wzrośnie do prawie dziesięciu miliardów ludzi, których trzeba będzie wyżywić za pomocą ograniczonych zasobów. Opieranie się na źródłach białka pochodzenia zwierzęcego stanowi poważne obciążenie dla naszego środowiska, co oznacza, że jak nigdy dotąd potrzebne są pożywne, zrównoważone i
innowacyjne zamienniki białkowe. Projekt Smart Protein to finansowane przez UE wspólne przedsięwzięcie ponad 30 międzynarodowych partnerów, którego celem jest opracowanie alternatywnych składników i produktów białkowych mających pozytywny wpływ na biogospodarkę, środowisko, bioróżnorodność i żywienie, a także bezpieczeństwo żywnościowe oraz zaufanie i akceptację ze strony konsumentów.
Rośliny strączkowe i motylkowe: cenne dla
naszego organizmu oraz gleby
Rośliny strączkowe, do których należą między innymi ciecierzyca, soczewica i fasola fava, są jednymi z najbardziej odżywczych roślin w spiżarni Matki Natury, stanowiącymi doskonałe źródło białka. Są one niedrogim źródłem protein, witamin, węglowodanów złożonych oraz błonnika. Uwzględnienie ich w swojej diecie może przyczynić się do ustabilizowania poziomu cukru we krwi i pomóc w utrzymaniu wagi dzięki zapewnieniu przez nie uczucia sytości na długo. Jako, że węglowodany zawarte w roślinach strączkowych przenikają do krwi powoli, są one szczególnie polecane dla osób z cukrzycą typu 2, a także wykorzystywane w profilaktyce tego schorzenia.
Oprócz korzyści zdrowotnych i wszechstronnych zastosowań w kuchni, nasiona roślin strączkowych są szczególnie korzystne dla zrównoważonych praktyk rolniczych. Wytwarzają one rozmaite związki stanowiące pożywkę dla mikrobów glebowych, przy czym korzystnie wpływają na zdrowie gleby. Ponadto, po zbiorach roślin strączkowych, pozostawiają one bogate w azot resztki pożniwne, zapewniając dodatkowe składniki odżywcze dla kolejnych upraw. Dzięki właściwościom wiązania azotu, wymagają one mniejszej ilości nawozów, co przyczynia się także do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych.
Ciecierzyca: więcej niż hummus
Ta okrągła, żółta roślina strączkowa o maślanej konsystencji już dawno przedostała się z kuchni Bliskiego Wschodu i Azji Południowej do kultury zachodniej. Istnieje ogromna kolekcja przepisów na to, jak gotować, piec, prażyć lub przecierać ciecierzycę w taki sposób, aby uwolnić jej łagodny, orzechowy posmak. Niezależnie od tego, czy mowa o curry, sałatkach, gulaszach, przekąskach, czy nawet zdrowych przepisach na ciasto na ciasteczka, kulinarna kreatywność wydaje się być nieograniczona, jeśli chodzi o ten mały klejnot. Co więcej, ciecierzycę można łatwo kiełkować, aby dodatkowo zwiększyć jej wartość odżywczą, a aqua faba, czyli lepka woda pozostawiona po jej gotowaniu, może być ubijana podobnie jak białko jajka i używana do przygotowania musów czekoladowych, majonezów i bezików.
Soczewica: kuchenna gwiazda wszech czasów
Soczewica to uniwersalny produkt w kuchni i podstawowy składnik pożywienia w wielu kulturach. Występuje w ogromnej różnorodności, od czerwonej, po brązową czy żółtą, przy czym niektóre jej odmiany zachowują swój kształt i teksturę po ugotowaniu, a inne rozpuszczają się w bogatych purée, gulaszach oraz curry. Dzięki niskiej emisji wody i CO2, soczewica jest zrównoważoną alternatywą dla białka zwierzęcego. Z perspektywy światowej, spożycie soczewicy w Europie jest nadal stosunkowo niewielkie, jednak stopniowo rośnie wraz z podnoszeniem świadomości konsumentów na temat jej walorw odżywczych i kulinarnych. Jako, że soczewica dobrze rozwija się w klimacie umiarkowanym o niskiej wilgotności, jest ona idealnym kandydatem, aby stać się lokalnym bohaterem europejskiego krajobrazu białkowego.
Ziarna bobu: skromna potęga żywieniowa
Ziarna bobu, znane również jako bób lub bobik, charakteryzują się ziemistym, orzechowym smakiem i maślaną konsystencją. Rosną w zielonych strąkach i mogą być spożywane na surowo lub gotowane, a także suszone do późniejszego wykorzystania. Jako dodatek do sałatek, gulaszu czy farszów, fasola fava stanowi wszechstronną podstawę w kuchni. Ta łatwa w uprawie roślina jest niezwykle odporna i łatwo przystosowuje się do warunków klimatycznych, a także większości rodzajów gleb. Funkcjonuje ona również jako roślina okrywowa, uprawiana między zbiorami w celu ochrony gleby poprzez tłumienie chwastów, wzbogacanie gleby i zwalczanie szkodników. Podobnie jak większość roślin strączkowych, bób stanowi bogate źródło białka i błonnika pokarmowego, a także korzystnych składników odżywczych, takich jak foliany i inne witaminy z grupy B.
Quinoa: od starożytnej podstawy do kuchni dla smakoszy
Na długo przed zdobyciem popularności w Europie i USA jako tak zwane “superfood”, komosa ryżowa (quinoa) stanowiła podstawową żywność w Ameryce Południowej. Co więcej, Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych ogłosiło rok 2013 Międzynarodowym Rokiem Quinoa, uznając jej wkład w światowe bezpieczeństwo żywnościowe i doceniając praktyki przodków ludu andyjskiego, “którym udało się zachować ją w naturalnym stanie dzięki praktykom przodków, którzy żyją w harmonii z naturą”. Quinoa to roślina kwitnąca, której znanych jest ponad 3 000 różnych odmian. Biała, czerwona i czarna są jej najczęściej uprawianymi i eksportowanymi odmianami. Doskonale przystosowana do surowych warunków panujących w Andach, komosa ryżowa jest rośliną odporną na mróz, suszę i silne wiatry, przy czym wymaga niewielkiego nawożenia. Często stosuje się ją jako zamiennik ryżu, ale równie dobrze sprawdza się w gulaszach i zupach, dodając daniom tekstury i ziemistego, orzechowego smaku.