Pro Smaak
Smaakpapillen: hoe je smaak als vega verandert
November 2, 2018
Wanneer je de keuze maakt om meer plantaardige dingen, of zelfs helemaal veganistisch te gaan eten, zal je merken dat je niet alle vega gerechten gelijk even lekker zult vinden. Vaak geven mensen ook aan dat zij niet volledig vegan willen gaan eten, omdat zij de smaak van vlees, zuivel of ei te veel denken te gaan missen. Of juist omdat zij de smaak van noten, tofu, tempeh, bonen, of bepaalde groenten niet lekker vinden. Maar wist je dat je smaakpapillen veranderen wanneer je veganistisch gaat eten, net zoals wanneer je stopt met roken?
Smaakpapillen zijn ingewikkeld
Smaak is een ingewikkelde zintuiglijke ervaring. Dit heeft te maken met je smaakpapillen. Smaakpapillen zijn zenuwuiteinden op je tong die aan je hersenen vertellen wat je proeft. Ze identificeren specifieke stofjes in voedsel en analyseren die stofjes. Vervolgens zenden ze signalen naar je hersenen die worden vertaald naar smaken zoals ‘zoet’ en ‘zout’. Er zijn vijf categorieën van smaak: zoet, zout, bitter, zuur en umami (beter bekend als hartig). Het is genetisch bepaald welke smaken jij lekker vindt. Daarnaast heeft het voedsel dat jouw moeder at toen jij in haar baarmoeder zat invloed gehad op jouw smaakontwikkeling.
De ontwikkeling van smaakpapillen
Ongeveer eens in de twee weken vervallen je smaakpapillen en worden er nieuwe ontwikkeld, net zoals alle andere cellen in ons lichaam. Naarmate je ouder wordt gaat dit proces langzamer. Vanaf je veertigste zullen je smaakpapillen blijven verdwijnen, maar groeien er minder voor terug. En minder smaakpapillen betekent natuurlijk minder smaak. Zo kan het zijn dat iets wat je vroeger heel lekker vond, nu ineens niet meer zo smaakt.
Smaken leren waarderen
Gelukkig is je smaak niet puur gebaseerd op je genen en leeftijd. Je herkent vast wel dat baby’s moeten wennen aan nieuwe smaken. Moedermelk smaakt vooral zoet en romig, net zoals veel niet-vega voeding. Door nieuwe dingen te eten, ontdekken je hersenen totaal nieuwe smaken waaraan ze moeten wennen. En net zoals je als baby moest wennen aan nieuwe smaken, moet je dat als volwassene ook.
Met veel herhaling wen je vanzelf aan een nieuwe smaak. En als het aan het begin bij één hapje blijft: prima! Soms zal je iets wel vijf tot tien keer moeten proeven voordat je een nieuwe smaak lekker vindt. Maak het product de volgende keer eventueel op een andere manier klaar zodat je het misschien lekkerder vindt. Sommige dingen ga je misschien nooit lekker vinden. Maar over het algemeen geldt dat de dingen die je op reguliere basis eet je smaakvoorkeur vormen.
Smaak van vlees
En dat is nu precies de reden waarom je dierlijke producten zo lekker vindt/vond: omdat je het vaak eet/at! Door het eten van (bewerkte) dierlijke producten ben je gewend aan overdreven zoete, zoute en vetrijke voedingsmiddelen. Hierdoor kan geheel plantaardige, verse voeding in het begin misschien wat flauw of bitter smaken. Toch zijn het vaak de kruiden en de textuur die vlees een lekkere smaak geven. Kruiden kun je natuurlijk makkelijk toevoegen aan vega gerechten. En er bestaan tegenwoordig vleesvervangers die zo echt lijken dat ze zelfs de fanatieke vleeseters doen twijfelen. Met goede vlees-, zuivel of eivervangers hoef je dierlijke producten nooit meer te missen. Na verloop van tijd zal je merken dat je helemaal geen trek meer hebt in dierlijke producten en ze misschien niet eens meer lekker vindt!
3 tips om je smaakpapillen te laten wennen aan plantaardige smaken
Aan het begin zal het wellicht moeilijk zijn om de dierlijke producten waar je zo aan gewend bent te laten staan. Maar gelukkig zijn er trucjes om je smaakpapillen te laten wennen aan nieuwe plantaardige smaken.
1. Gebruik peulvruchten voor een vleesachtige structuur
Voor vrijwel elke vleesgerecht bestaat een veganistisch alternatief, zoals tempeh, bonen en linzen. Er bestaan verschillende soorten kant-en-klare burgers, maar je kunt ook zelf aan de slag. Probeer bijvoorbeeld deze zwarte bonenburgers!
2. Gebruik lekkere dressings en sausjes
Heel veel eten is op zichzelf niet erg smaakvol, maar met dressings en sausjes kan je het een lekkerdere smaak geven. Dat werkt net zoals bij dierlijke producten; bij kipsaté proef je immers vooral de lekkere pindasaus. En tempeh kun je net zo lekker maken met satésaus! Klik hier voor een makkelijk en lekker recept.
En denk je dat je nu nooit meer een romige saus kunt eten?! Als je veganistisch eet betekent dat niet dat je de warme, romige smaak moet opgeven die velen van ons vanaf hun kindertijd kennen. Cashewnoten weten je smaakpapillen goed voor de gek te houden wanneer je trek hebt in romige gerechten. De ingrediënten voor een heerlijke roomsaus:
- Een kopje ongebrande cashewnoten;
- Een halve kop water;
- Een kwart theelepel zeezout;
- en eetlepel olijfolie;
- Een eetlepel edelgistvlokken;
- Een snuf uienpoeder;
- Een snuf nootmuskaat;
- Twee eetlepels citroensap.
Laat de cashewnoten ongeveer drie uur weken. Meng daarna de geweekte cashewnoten met een staafmixer of blender met de andere ingrediënten met een staafmixer. Als je de saus iets dunner wilt hebben, kun je wat meer water toevoegen en meer kruiden en zout naar smaak. De saus kun je bijvoorbeeld gebruiken voor bij een heerlijk romige pasta.
3. Combineer bittere smaken met iets zoets en zuurs
Sommige groenten, zoals witlof en spruitjes, zijn vrij bitter. Veel mensen vinden ze daarom niet meteen lekker. De truc is om bittere smaken te combineren met zure en zoete smaken. Op deze manier kun je bijvoorbeeld ook wennen aan groene smoothies. Olijfolie en azijn als dressings op een salade doen al een hele hoop. Spruitjes kun je lekker combineren met appel en gember, zoals in dit recept
Daag jezelf uit: eet 30 dagen meer plantaardig
Dertig dagen minder vlees eten met de ProVeg VeggieChallenge: het is goed voor je lijf,
de planeet en het redt dierenlevens.