Je eet misschien wel zonder dat je het weet en wilt ingrediënten die verkregen zijn van een dier. Behalve melk, eieren en vlees kunnen er namelijk ook andere dierlijke stoffen in voeding verwerkt worden. En dat is lang niet altijd even duidelijk. Veel stoffen van dierlijke oorsprong staan bijvoorbeeld als E-nummer op ingrediëntenlijstjes. 

Wat zijn E-nummers?

E-nummers zijn stoffen die worden toegevoegd aan voedingsmiddelen om bepaalde eigenschappen te verbeteren. Voorbeelden zijn kleurstoffen, smaakversterkers en conserveermiddelen. E-nummers worden door de Europese Unie goedgekeurd en uitgebreid getest. Er zijn wel eens discussies over hoe gezond en veilig E-nummers zijn, maar in theorie zijn ze ongevaarlijk. E-nummers kunnen zowel een natuurlijke of een kunstmatige oorsprong hebben. Het is vaak moeilijk te achterhalen of een E-nummer een dierlijke of synthetische bron heeft. Zo bestaan er E-nummers die altijd van dieren afkomstig zijn, maar ook E-nummers die ‘mogelijk’ dierlijk zijn. En er bestaan gelukkig ook plantaardige E-nummers.

Een veel gebruikt E-nummer is bijvoorbeeld E300. Dit is gewoon ascorbinezuur (beter bekend als vitamine C) en wordt gebruikt als antioxidant en broodverbeteraar. Ascorbinezuur is een van de meest gebruikte E-nummers en gewoon plantaardig. Net als het gros van de E-nummers is het geschikt voor vegetariërs en veganisten. Maar helaas wordt er ook een aantal E-nummers gebruikt die een dierlijke oorsprong hebben. E-nummers die wel van dieren afkomstig zijn, zijn bijvoorbeeld gemaakt van vlees, botten, dierlijk vet, melk en ei.

E901: Bijenwas

Bijenwas wordt geproduceerd door werksterbijen. Bijen gebruiken de was om wanden te maken van de cellen waarin zij honing en stuifmeel opslaan. Ook jonge bijen worden verwekt in deze cellen. De werksterbijen moeten hard werken om de bijenwas te produceren. Zij moeten bijvoorbeeld tien kilo honing eten om één kilo bijenwas te kunnen produceren. Ze maken de was in hun wasklieren en zweten de was vervolgens uit. Imkers “oogsten” de was en geven kunstraat terug aan de bijenvolken: een omgesmolten namaak honingraat. De bijen hoeven hierdoor minder energie te steken in het “was uitzweten”. Daardoor kunnen ze meer honing produceren.

Er is veel tegenstrijdige informatie te vinden op het internet over de bijenindustrie. Zo zouden in sommige fabrieken de vleugels van bijen worden afgeknipt. Ook zouden koninginnen kunstmatig geïnsemineerd worden door bijen die vervolgens gedood worden. Ook worden er veel pesticiden in de bijenindustrie gebruikt. Deze pesticiden hebben een slechte invloed op het milieu.

Bij biologische bijen lijken de omstandigheden beter; zo mogen er geen bijen gedood worden tijdens de winning van honing en was. Daarnaast mag er geen honing of was afgenomen worden uit honingraten met broed of jonge bijen. Ook mogen de vleugels van de koningin niet geknipt worden. En er mogen geen schadelijke pesticiden worden gebruikt. Feit blijft natuurlijk dat de bijen bijenwas voor eigen gebruik produceren en de mens dit voor haar consumptie van de bijen afneemt.

Bijenwas in voeding

Bijenwas wordt gebruikt als glansmiddel voor bijvoorbeeld snoep en drop. Gesuikerde snoepjes bevatten meestal geen bijenwas, maar gladde, glimmende snoepjes krijgen hun glans vaak door bijenwas. Het kan ook de basis vormen van kauwgom. Ook in honingaroma wordt bijenwas gebruikt.

Bijenwas in cosmetica

Ook in cosmetica wordt bijenwas gebruikt. Dan wordt het vermeld onder de namen: Bijenwas, Beeswax, Cera Alba of Cera Flava. Bijenwas is een vettige stof en wordt daarom bijvoorbeeld gebruikt in lippenbalsem, bodylotion, handcrème en gezichtsmaskers. Wil je weten welke cosmetica merken geen dierlijke producten gebruiken? Check dan eens dit blog. In cosmetica wordt soms ook synthetische bijenwas gebruikt: synthetic beeswax. Deze synthetische bijenwas is helaas ook niet altijd veganistisch. Er zit dan geen echte bijenwas in, maar het bevat soms wel de dierlijke stof lanoline. Of het gaat om een synthetisch mengsel waar alsnog dierlijke bijenwas in verwerkt is.

Vegan alternatieven voor bijenwas

Gelukkig bestaan er ook vegan alternatieven voor bijenwas. Candelillawas wordt bijvoorbeeld gebruikt in vegan cosmetica. Candelillawas wordt gewonnen uit de bladeren van een struik en heeft ongeveer dezelfde voedingstoffen. Ook carnaubawas is een alternatief voor bijenwas. Carnaubawas is een product uit de bladeren van de carnaubapalm. Carnaubawas wordt naast cosmetica ook gebruikt in voeding, zoals snoep, drop, muisjes, kauwgom en tic tacs.